vol. 4 1/2015 Inżynier i Fizyk Medyczny
12
artykuł
\
article
kontrola jakości
\
quality control
6.
Lekarz kieruj
ą
cy
– oznacza lekarza, lekarza dentystę lub in-
nego pracownika służby zdrowia, który jest upoważniony
do kierowania osób na medyczne procedury radiologiczne
do lekarza prowadzącego, zgodnie z wymogami krajowymi.
7.
Opiekun i osoby towarzyszące
– oznaczają osoby, które
w sposób świadomy i dobrowolny poddają się narażeniu
na działanie promieniowania jonizującego poprzez pomoc,
poza swoją pracą zawodową, we wspieraniu osób podda-
wanych aktualnie lub w przeszłości narażeniu medycznemu
oraz towarzyszeniu tym osobom.
8.
Pracownik narażony
– oznacza osobę samozatrudnioną albo
zatrudnioną przez pracodawcę, narażoną w pracy wykony-
wanej w ramach działalności regulowanej niniejszą dyrek-
tywą, na otrzymanie dawek przekraczających jedną z da-
wek granicznych ustalonych dla narażenia ludności.
9.
Pracownik zewnętrzny
– oznacza każdego pracownika nara-
żonego – w tym praktykantów i studentów – który nie jest
zatrudniany przez jednostkę organizacyjną odpowiedzial-
ną za tereny nadzorowane i kontrolowane, ale wykonuje
działania na tych terenach.
10.
Praktyczne aspekty medycznych procedur radiologicznych
–
oznaczają fizyczny przebieg narażenia medycznego i wszel-
kie powiązane aspekty, w tym obsługę i wykorzystanie
medycznego sprzętu radiologicznego, ocenę technicznych
i fizycznych parametrów (w tym dawek promieniowania),
wzorcowanie i konserwację sprzętu, przygotowanie i po-
dawanie produktów radiofarmaceutycznych oraz przetwa-
rzanie obrazów.
11.
Ekspert ochrony przed promieniowaniem
– oznacza osobę lub
(o ile przewiduje to prawo krajowe) grupę osóbmającychwie-
dzę, przygotowanie i doświadczenie niezbędne do udzielania
porad w zakresie ochrony przed promieniowaniem w celu
zapewnienia skutecznej ochrony osób i których kompetencje
w tym zakresie zostały uznane przez właściwy organ.
12.
Inspektor ochrony radiologicznej
– oznacza osobę kom-
petentną w zakresie technicznych aspektów ochrony
przed promieniowaniem dla danego rodzaju działalno-
ści w odniesieniu do stosowania ustaleń dotyczących
ochrony przed promieniowaniem lub nadzoru nad ich
stosowaniem.
13.
Poziom referencyjny
– oznacza w sytuacji narażenia wyjątko-
wego lub w sytuacji narażenia istniejącego poziom dawki
skutecznej lub dawki równoważnej lub stężenia promie-
niotwórczego, powyżej którego za niewłaściwe uznaje się
pozwolenie na występowanie narażenia w wyniku tejże sy-
tuacji narażenia, nawet jeżeli nie jest to granica, której nie
można przekroczyć.
Dyrektywa kładzie duży nacisk na poziomy referencyjne, któ-
rych ustanowienie zapewniają państwa członkowskie, dla sytu-
acji narażenia wyjątkowego i istniejącego. Priorytetem optyma-
lizacji ochrony są narażenia powyżej poziomu referencyjnego,
jednak optymalizację stosuje się również poniżej tego poziomu.
Ogólne zasady ochrony przed promieniowaniem opierają się
na zasadach uzasadnienia, optymalizacji i ograniczenia dawki.
Ograniczenia dawki są różne w przypadku narażenia zawodowe-
go, narażenia ludności i narażenia medycznego.
Dyrektywa od początku skupia się na pracownikach narażo-
nych na promieniowanie jonizujące, utrzymując wartość granicz-
ną dawki równoważnej dla skóry oraz kończyn na poziomie 500
mSv rocznie. Drastycznemu obniżeniu uległa dawka równoważ-
na dla soczewek oka i ze 150 mSv została obniżona do 20 mSv
rocznie lub 100 mSv w okresie pięciu kolejnych lat.
Możliwa jest także praca w narażeniu kobiety w ciąży tam,
gdzie będzie mało prawdopodobne przekroczenie dawki powy-
żej 1 mSv.
W związku z szybko rozwijającą się diagnostyką radiologiczną
oraz niejednokrotnie niewielką wiedzą na temat promieniowa-
nia, zaproponowano włączenie kursu ochrony przed promie-
niowaniem do podstawowego programu nauczania w szkołach
medycznych i stomatologicznych.
Nową jednostką wprowadzoną przez dyrektywę jest ekspert
fizyki medycznej.
Ekspert fizyki medycznej będzie uczestniczył w medycznych
praktykach radiologicznych, a poziom jego zaangażowania bę-
dzie współmierny do zagrożenia radiologicznego powodowane-
go przez daną praktykę. W szczególności:
a)
ekspert fizyki medycznej będzie ściśle zaangażowany
w praktyki radioterapeutyczne inne niż standardowe prak-
tyki terapeutyczne w dziedzinie medycyny nuklearnej;
b)
ekspert fizyki medycznej będzie zaangażowany w stan-
dardowe praktyki terapeutyczne w dziedzinie medycyny
reklama
