vol. 5 1/2016 Inżynier i Fizyk Medyczny
52
artykuł
\
article
ultrasonografia
\
ultrasonography
struktur blisko siebie położonych o podobnych właściwościach
akustycznych.
Wyróżnia się kilka typów rozdzielczości:
a)
rozdzielczość osiowa (podłużna) – najmniejsza możliwa od-
ległość dwóch punktów leżących w osi wiązki, ale jeszcze
rozróżnialnych;
b)
rozdzielczość boczna (poprzeczna) – najmniejsza odległość
dwóch punktów leżących na prostej prostopadłej do osi
wiązki, a jeszcze obrazowanych oddzielnie;
c)
rozdzielczość w elewacji – zależnej od grubości warstwy,
z której powstaje obraz wartości tej rozdzielczości. Jest
niższa od rozdzielczości poprzecznej czy podłużnej. Wiązka
w elewacji głowicy słabo poddaje się ogniskowaniu i poza
obszarem ogniska ma grubość zbliżoną do szerokości
głowicy.
Zdolność rozdzielcza poprzeczna zależy od szerokości
wiązki. Im większa szerokość wiązki w porównaniu z od-
ległością pomiędzy dwoma punktami, tym bardziej jest
możliwe, że będą one nierozróżnialne na monitorze. Wąska
wiązka ultradźwiękowa gwarantuje skuteczniejsze rozróż-
nienie ech odbitych pomiędzy różnymi strukturami. Istnieje
możliwość zmniejszania średnicy przetwornika (kosztem
długości pola bliskiego). Można w ten sposób otrzymać
wąską wiązkę. Zauważmy jednak, że im mniejsza średnica
przetwornika, tym krótsze pole bliskie, na zewnątrz którego
wiązka szybko się rozszerza.
Wąskie wiązki otrzymujemy poprzez stosowanie sferycznych
przetworników lub poprzez stosowanie soczewek ognisku-
jących. Jednak soczewki te różnią się od soczewek stosowa-
nych w optyce. Efekt ogniskowania w optyce uzyskuje się po-
przez stosowanie soczewek wypukłych, a w ultrasonografii
poprzez soczewki wklęsłe. Zależy to od materiału, z jakiego
soczewki są wykonane. W ultrasonografii najczęściej do pro-
dukcji soczewek stosuje się plexiglas lub żywicę epoksydową.
d)
rozdzielczość w odcieniach szarości – jest to możliwość
przedstawienia na monitorze ultrasonografu ech o różnej
amplitudzie w postaci plamek różniących się odcieniem
szarości, bardzo mocno zależna od monitora;
e)
rozdzielczość czasowa – jest to ilość oddzielnych obrazów
powstałych w jednostce czasu, zależna przede wszystkim
od głębokości badania i prędkości ultradźwięków;
f)
rozdzielczość kontrastowa – definiowana jako możliwość
aparatu do wytworzenia odróżnialnych pod względem ja-
sności obrazów tkanek różniących się echogenicznością. Jest
bardzo zależna także od monitora. Można ją ocenić poprzez
pomiar wielkości ziarna na ekranie monitora, ponieważ ziar-
no tworzy się w przypadku nakładania się fal odbitych i roz-
proszonych w tkankach o różnej impedancji akustycznej.
Bibliografia
1.
2.
A. Nowicki:
Ultradźwięki w medycynie – wprowadzenie do współcze-
snej ultrasonografii
, Roztoczańska Szkoła Ultrasonografii, 2010.
3.
W. Jakubowski:
Diagnostyka ultrasonograficzna w gabinecie leka-
rza rodzinnego
, Roztoczańska Szkoła Ultrasonografii, 2010.
4.
W. Jakubowski:
Diagnostyka ultradźwiękowa
, PZWL, Warszawa
1989.
5.
Raport No 102 Quality Assurance of Ultrasound Imaging Sys-
tem IPEM 2010.
6.
V. Gibbs, D. Cole, A. Sassono:
Ultrasound Physics and Technology.
How, Why and When
, Elsevier 2009.
7.
A. Nowicki:
Terapeutyczne zastosowanie ultradzwieków
, Ultraso-
nografia, 34, 2008.
8.
B. Pruszynski (red.):
Diagnostyka obrazowa. Podstawy teoretycz-
ne i metody badań
, wydanie I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszawa 2000.
9.
H. Kremer, W. Drobinski:
Diagnostyka ultrasonograficzna
, 1996
Urban&Partner.
10.
M. Jędrzejewska, P. Jankowski, B. Węckowski:
Podstawy obra-
zowania USG. Cz. 1
, Inżynier i Fizyk Medyczny, 3(2), 2014, 59-65.
11.
.
12.
M. Jędrzejewska, B. Węckowski, P. Jankowski:
Measurement of
distance in ultrasonography: how accurate it is?
, Polish Society of
Clinical Engineering. wystąpienie plakatowe 50. lecie PTFM, 2015.
13.
F. Jaroszczyk:
Biofizyka medyczna
, Wydawnictwo Uczelniane
Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego, 1993.
14.
M. Nałecz (red.):
Biocybernetyka i inżynieria biomedyczna 2000
,
9, 2000, Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT.
15.
M. Nałęcz (red.):
Biocybernetyka i inżynieria biomedyczna 2000
– obrazowanie biomedyczne
, 8, 2000, Akademicka Oficyna Wy-
dawnicza EXIT.
16.
R. Tadeusiewicz i P. Augustyniak (red.):
Podstawy Inżynierii Bio-
medycznej
, 1, Wydawnictwo AGH, Kraków 2009.
17.
M. Jędrzejewska, P. Jankowski, B. Węckowski:
Podstawy obra-
zowania USG – cz. I
, Inżynier i Fizyk Medyczny, 3, 2014, 59-65.
18.
M. Jędrzejewska, P. Jankowski, B. Węckowski:
Podstawy obra-
zowania USG – cz. II
, Inżynier i Fizyk Medyczny, 3, 2014, 140-141.
19.
M. Jędrzejewska, P. Jankowski, B. Węckowski:
Podstawy obrazo-
wania USG – cz. III – Pomiary Kliniczne
, Inżynier i Fizyk Medyczny,
3, 2014, 205-207.
20.
M. Jędrzejewska, P. Jankowski, B. Węckowski:
Podstawy obrazo-
wania USG – cz. III – Analiza widmowa sygnałów dopplerowskich
,
Inżynier i Fizyk Medyczny, 3, 2014, 239-240.
21.
M. Jędrzejewska, P. Jankowski, B. Węckowski:
Rodzaje sond
w ultrasonografii
, Inżynier i Fizyk Medyczny, 4, 2014, 106-108.
22.
.
