Basic HTML Version
Inżynier i Fizyk Medyczny 2/2012 vol. 1
standardy
/
standards
title
title
title
artykuł
/
article
81
Wprowadzenie
W radiografii CR (
Computed Radiography
) i DR (
Direct
Radiography
) obraz jest przetwarzany w niezależnych
procesach akwizycji i prezentacji. Wartość skali
szarości uzyskiwanych obrazów nie zależy od od-
działywania promieniowania z detektorem, lecz jest
funkcją przetwarzania i odczytu obrazu. Dlatego
dla cyfrowych systemów obrazowania, kalibracja
systemu automatycznej kontroli ekspozycji (AEC
– Automatic Exposure Control) wymaga zastoso-
wania alternatywnych parametrów w stosunku do
gęstości optycznej, będącej parametrem oceny AEC
w obrazowaniu analogowym. Fakt ten przyczynił
się do zmiany kryteriów akceptacji obrazów diagno-
stycznych w systemach cyfrowej prezentacji obrazu
diagnostycznego. Zarówno jasność, jak i kontrast
obrazu mogą być modyfikowane i dostosowywane
do potrzeb diagnosty na monitorze odczytowym.
Zdolność pozyskiwania informacji diagnostycznych
ograniczona jest głównie zaburzeniami w postaci
szumu i rozdzielczością samego systemu. Poziom
szumu jest określany odchyleniem standardowym
sygnału uzyskanego na jednorodnym obrazie na
detektorze, ale z punktu widzenia oceny jakości
obrazowania bardziej przydatnym w tej ocenie jest
SNR (
Signal to Noise Ratio
). SNR jest parametrem
zależnym od energii promieniowana RTG i dawki
otrzymanej przez detektor. Właściwie skalibrowany
system obrazowania przy możliwie najniższej daw-
ce (mniejsze narażenia pacjenta na promieniowanie)
powinien zapewnić wysoką jakość obrazu, która wy-
raża się m.in. właściwą wartością SNR. Zbyt niskie
warunki ekspozycji, powodujące zbyt niską wartość
dawki, którą otrzymuje detektor, determinuje niską
wartość SNR (duży udział szumu w sygnale uży-
tecznym), a więc w skutkach gorszą jakość obrazu.
W przypadku zbyt wysokich warunków ekspozycji
(w zakresie osiąganym dla urządzeń radiologicz-
nych) uzyskane parametry pozwalają osiągnąć
wysoką jakość obrazu diagnostycznego (wysoka
wartość SNR, duży zakres dynamiki i pojemność
informacyjna detektora), ale przy dodatkowym
narażeniu pacjenta na promieniowanie jonizujące.
Dlatego tak bardzo ważnym jest właściwa kalibracja
systemu automatycznej kontroli ekspozycji (AEC)
systemu obrazowania, który gwarantuje taki dobór
warunków ekspozycji, aby przy najniższych możli-
wie wartościach dawek było możliwe uzyskanie wy-
sokiej jakości obrazu diagnostycznego.
Podstawową rolą systemu AEC w systemach ra-
diologicznych jest zapewnienie stałości i poprawy
jakości akwizycji obrazu, poprzez automatyczny
dobór odpowiedniej dla danego pacjenta i projek-
cji techniki oraz parametrów obrazowania (rys. 1).
W przypadku radiografii analogowej (zestaw fil-
82
Kontrola systemu AEC
w radiologii cyfrowej
Sylwia Wiśniewska-Kubka¹
,
², Dominika Oborska-Kumaszyńska³
,
⁴
1
Instytut Inżynierii Biomedycznej i Pomiarowej, Politechnika Wrocławska, pl. Grunwaldzki 13, 50-377 Wrocław, tel. +48 71 320 65 80,
e-mail: sylwiawisniewskaa@interia.pl
2
Dział Medycyny Nuklearnej, Dolnośląski Szpital Specjalistyczny im. T. Marciniaka – Centrum Medycyny Ratunkowej, ul. Traugutta 116, 50-420 Wrocław
3
Zakład Radiologii Ogólnej, Zabiegowej i Neuroradiologii, Akademicki Szpital Kliniczny we Wrocławiu, ul. Borowska 213, 50-556 Wrocław,
tel. +48 71
733 16 60, e-mail: doborska-kumaszynska@wp.pl
4
Wolverhampton Royal Hospitals, New Cross Hospital, MPCE Department, Wolverhampton, United Kingdom, e-mail: dominika.oborska@nhs.net