Page 4 - IFM_201404 calość 300 dpi
Basic HTML Version
vol. 3 4/2014 Inżynier i Fizyk Medyczny
162
redakcja
\
editorial board
Nowa epoka
środków technicznych w medycynie.
Diagnostyka obrazowa
Redaktor Naczelny
Grzegorz Pawlicki
Prof. dr hab. inż. lek. med.
KOMITET NAUKOWY
/ SCIENTIFIC COMMITTEE
prof. dr hab. inż. lek. med.
Grzegorz Pawlicki
dr hab. inż.
Ewa Zalewska
dr hab. n. med.
Paweł Kukołowicz
dr inż. Dominika
Oborska-Kumaszyńska
RADA NAUKOWA / SCIENTIFIC COUNCIL
dr hab. inż. Maciej Budzanowski, IFJ PAN, Kraków
dr hab. Wojciech Bulski, Centrum Onkologii, Warszawa
dr hab. Arkadiusz Derkacz, UM, Wrocław
dr n. med. Wojciech Glinkowski, PTT, Warszawa
prof. Natalia Golnik, PW, Warszawa
mgr Agnieszka Janaszczyk, UM, Poznań
mgr Monika Jędrzejewska, PTIK Poznań
dr inż. Jolanta Karpowicz, CIOP-PIB, Warszawa
dr inż. Renata Kopeć, IFJ PAN, Kraków
prof. Danuta Koradecka, CIOP-PIB, Warszawa
dr inż. Ryszard Kowski, PTIK, Łódź
prof. Leszek Królicki, UM, Warszawa
dr hab. n. med. Paweł Kukołowicz, PTFM Warszawa
prof. Roman Maniewski, IBIB PAN, Warszawa
prof. dr hab. Rafał Matkowski, UM, Wrocław
prof. dr hab. Andrzej Nowicki, IPPT, PAN
dr inż. Dominika Oborska-Kumaszyńska, NCHospital,
Wolverhampton Royal Hospitals, UK
prof. Tadeusz Pałko, PW, Warszawa
mgr Maria Paroń, NWSM Wrocław
prof. Grzegorz Pawlicki, PW, Warszawa
mgr Elżbieta Pater, DCOWrocław
Czesław Pływacz, PSTE, Piekary Śląskie
prof. Halina Podbielska, PWR Wrocław
prof. Marek Sąsiadek, UM, Wrocław
prof. zw. dr hab. inż. Ryszard Tadeusiewicz, AGH Kraków
prof. Andrzej Urbanik, CM UJ, Kraków
prof. dr hab. med. Jerzy Walecki, CMKP Warszawa
dr hab. inż. Ewa Zalewska, IBIB PAN, Warszawa
REDAKCJA
/ EDITORIAL BOARD
Redaktor Naczelny
/ Editor-in-Chief
prof. dr hab. inż. lek. med.
Grzegorz Pawlicki
Z-ca Redaktora Naczelnego
/ Editor
dr hab. inż. Ewa Zalewska
Z-ca Redaktora Naczelnego
/ Editor
mgr inż. Jacek Lewandowski
Redaktor techniczny
/ Managing Editor
mgr inż. Katarzyna Wilczyńska
ADRES REDAKCJI
INDYGO Zahir Media
ul. Kamienna 105 lok. 9,
50-547 Wrocław
tel./fax + 48 71 796 41 59
e-mail:
PRENUMERATA
/ SUBSCRIPTION
Janusz Bona
Cena jednego egzemplarza
–
15,50 zł
Prenumerata roczna –
90 zł
WYDAWNICTWO
/ PUBLISHING HOUSE
INDYGO Zahir Media
Dyrektor Wydawnictwa
Katarzyna Wilczyńska
Dyrektor Marketingu
Jacek Lewandowski
Sekretarz Redakcji
Janusz Bona
DTP
Tomasz Brończyk
stopka redakcyjna
Z
chwilą odkrycia w grudniu 1895 roku promie-
niowania X przez Konrada Wilhelma Roentgena
rozpoczęła się nowa era w historii medycyny. Od-
krycie to umożliwiło skonstruowanie urządzenia
umożliwiającego, po raz pierwszy w dziejach, oglą-
danie wnętrza pacjenta bez konieczności rozcinania
powłok ciała. Informacja o odkryciu natychmiast
obiegła świat za pośrednictwem telegrafu i prasy.
Już w styczniu 1896 roku powtórzono ekspe-
rymenty Roentgena w Polsce, w Krakowie przez
Karola Olszewskiego – profesora Uniwersytetu
Jagiellońskiego i w Warszawie przez Wiktora Bier-
nackiego, późniejszego profesora Politechniki
Warszawskiej. Skonstruowane urządzenie labora-
toryjne znalazło zastosowanie w medycynie.
Niepozorne odkrycie dokonane w pracowni pro-
wincjonalnego fizyka okazało się rewelacją na wiel-
ką skalę. Obraz był wysoce niedoskonały (cieniowy,
na którym narządy wewnętrzne nakładały się na
siebie), ale to nie przeszkadzało zachwytom. Nic nie
wróżyło rewolucji, jaka miała nastąpić w przyszłości.
Początkowo rozwój obrazowania rentgenow-
skiego odbywał się przez doskonalenie aparatury
i procedur medycznych. Obiecujący i rewelacyjny
postęp w tej dziedzinie zapowiadała publikacja
nowej idei ogłoszona w 1917 roku przez J. Radona
(austriackiego matematyka), w której przedstawił
teorię metody rekonstrukcji obrazu RTG, ideę to-
mografu. Metoda ta miała przede wszystkim usu-
nąć niedoskonałość nakładania się obrazów radio-
graficznych. Wymagała jednak skomplikowanych
obliczeń, niemożliwych wówczas do wykonania,
w rozsądnym (w miarę krótkim) czasie i tym samym
okazała się w praktyce nieużyteczna.
Idea tomografii RTG mogła być zrealizowana
dopiero po 50 latach, kiedy uciążliwe procedury
obliczeniowe można było wykonywać za pomocą
komputerów.
Tomograf komputerowy rentgenowski TK zo-
stał opracowany w 1968 roku przez G.N. Hounsfiel-
da i niezależnie przez A.M. Cormacka, a pierwsze
urządzenie zostało skonstruowane i wprowadzone
do praktyki w 1972 roku w Atkinson Morley Hospi-
tal w Wimbledon. Obaj konstruktorzy otrzymali
Nagrodę Nobla w 1979 roku. W tym samym roku
nastąpiła pierwsza w Polsce instalacja tomografu
komputerowego w Poznaniu, w Zakładzie Radiolo-
gii kierowanym przez Profesora J. Wojtowicza.
W opisie urządzeń umożliwiających obrazowanie
wnętrza ciała nie można pominąć ultrasonogra-
fii. Zwłaszcza że w jej powstaniu i rozwoju Polska
ma znaczny udział. Ultrasonograf do badania jamy
brzucha, opracowany przez Profesora Leszka Filip-
czyńskiego w Instytucie Podstawowych Problemów
Technicznych PAN, został skonstruowany w 1965
roku jako drugie lub trzecie takie urządzenie na świe-
cie (pierwsze zbudowanowStanach Zjednoczonych).
Podobne osiągnięcie polskich inżynierów i lekarzy,
jak w przypadku ultrasonografii, dotyczyło laserów.
Także w tym przypadku od pomysłu A. Einsteina
z 1940 roku do wykorzystania wzmacniania światła
spójnego w aplikacji medycznej musiało upłynąć
około 20 lat.
Laser natychmiast stał się niezastąpionym na-
rzędziem chirurgicznym służącym przede wszyst-
kim do precyzyjnego cięcia (koagulacji i odparowy-
wania tkanek usuwanych). Od 1972 roku znalazł się
w powszechnym zastosowaniu światowym, w tym
w Polsce.
Dzięki możliwości wizualizacji struktury we-
wnętrznej ciała, a także śledzenia niektórych czyn-
ności narządowych opracowano i wprowadzono
do praktyki wiele nowych procedur medycznych.
Urządzenia służące diagnostyce obrazowej opra-
cowane w XX wieku przyczyniły się do niespotyka-
nego wcześniej rozwoju medycyny.
