Page 11 - IFM_201404 calość 300 dpi

Inżynier i Fizyk Medyczny 4/2014 vol. 3

169

radioterapia

/

radiotherapy

artykuł naukowy

/

scientific paper

Streszczenie

P

rocesy związane z przygotowaniem pacjenta do

radioterapii są bardzo czasochłonne i wymagają

zachowania precyzji ułożenia chorego na każdym eta-

pie przygotowania i realizacji terapii. Jednym z eta-

pów jest symulacja warunków napromieniania, pro-

cedura sprawdzenia geometrii zaplanowanychwiązek

promieniowania w stosunku do położenia struktur

anatomicznych pacjenta. Jest ona wykonywana na

dedykowanych do tego urządzeniach zwanych symu-

latorami rentgenowskimi. Od połowy lat dziewięć-

dziesiątych ubiegłego wieku coraz częściej symulacja

warunków napromieniania realizowana jest w czasie

wykonywania badania tomografii komputerowej, bę-

dącej podstawą planowania rozkładu dawki w radio-

terapii. W tym celu wykorzystuje się dedykowane to-

mografy komputerowe wyposażone w odpowiednie

oprogramowanie i doposażone w dodatkowy system

laserów. Nowa procedura nazwana została wirtual-

ną symulacją. Zastosowanie jej w praktyce klinicznej

znacznie skraca proces przygotowania pacjenta do le-

czenia oraz zwiększa precyzję związaną z weryfikacją

warunków leczenia pacjenta.

Słowa kluczowe:

radioterapia, planowanie lecze-

nia, symulacja warunków napromieniania, tomograf

komputerowy

Abstract

T

he processes associated with the preparation of

the patient for radiotherapy are time consuming

and require a precise alignment of patient position

at every stage of the treatment preparation and its

realization. One of the steps is to simulate the irra-

diation conditions. It is performed in order to check

the set-up of the planned radiation beam relative to

the position of patient anatomical structures. For this

purpose dedicated devices, called X-ray simulators

are used. Since the mid-nineties of the last century,

more and more simulations of the irradiation condi-

tions are performed during computed tomography,

which is the basis for dose distribution planning in ra-

diation therapy. For this purpose dedicated CT scan-

ners, equippedwith the appropriate software and up-

gradedwith additional systemof lasers, are used. This

new procedure is called a virtual simulation. Its usage

in clinical practice shortens the process of preparing

the patient for treatment and increases the precision

associated with the verification of the patient’s treat-

ment conditions.

Key words:

radiotherapy, computed treatment

planning, treatment planning parameters simula-

tion, computed tomography

Wirtualna symulacja –

nowy element procesu

planowania radioterapii

Virtual simulation – a new element of radiotherapy

treatment planning process

Łukasz Dolla, Wojciech Osewski, Leszek Hawrylewicz, Sylwia Garbaciok, Krzysztof Ślosarek

Centrum Onkologii – Instytut MSC, Gliwice, Zakład Planowania Radioterapii i Brachyterapii,

ul. Wybrzeże Armii Krajowej 15, 44-101 Gliwice, tel. +48 32 278 86 66, e-mail:

lukado@o2.pl

170

Wprowadzenie

Terapia zewnętrznymi wiązkami (teleradioterapia)

oparta jest na precyzyjnym zdeponowaniu w cie-

le pacjenta żądanej dawki terapeutycznej w ob-

szarze guza nowotworowego z jednoczesnym

oszczędzeniem tkanek zdrowych [1-3]. Planowa-

nie leczenia w radioterapii jest bardzo złożonym

procesem wymagającym dużej dokładności. Jed-

nym z najważniejszych etapów tego procesu jest

otrzymano / received:

07.07.2014

poprawiono / corrected:

31.07.2014

zaakceptowano / accepted:

06.08.2014