Streszczenie
Choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych jest bardzo częstym i poważnym problemem zdrowotnym wśród osób powyżej 65. roku życia. W przypadku znacznego zaawansowania choroby i po wyczerpaniu możliwości leczenia zachowawczego przeprowadza się zabieg endoprotezoplastyki. Najpopularniejszym badaniem przed wszczepieniem i po wszczepieniu endoprotezy jest klasyczne RTG (Classic Roentgenodiagnostics) porównawcze stawów biodrowych. Ocena stanu po endoprotezoplastyce stawu biodrowego wymaga wykonania bardzo wysokiej jakości radiogramów. Zgodnie z filozofią optymalizacji w rentgenodiagnostyce należy dążyć do zapewnienia najwyższej wartości diagnostycznej przy jak najniższej dawce promieniowania. Celem badania była analiza, jak poszczególne elementy endoprotezy wpływają na EXI (Exposure Index) oraz dawkę DAP (Dose Area Product) w zmiennych warunkach ekspozycji. Przeanalizowano 108 radiogramów tytanowego trzpienia z głową (kobalt-chrom), panewki ceramicznej w metalowej czaszy oraz całej endoprotezy – złożenie wymienionych wcześniej elementów przy zmianie napięcia anodowego w zakresie 70-93 kV i trzech różnych wariantach użycia kratki przeciwrozproszeniowej (bez kratki, f(o) = 115 i f(o) = 180). Wartość EXI odpowiednio dla całej protezy, panewki ceramicznej w metalowej czaszy i trzpienia z tytanu z głową kobaltowo-chromową maleje wraz ze zmianą kratki rozproszeniowej na kratkę o większym kącie geometrii pasków ołowiowych (f(o) = 180). Rodzaj materiału poszczególnych elementów protezy wpływa na wartość DAP. Przy odległości FFD 115 cm, zastosowanie kratki przeciwrozproszeniowej f(o) = 180 zamiast f(o) = 115 powoduje wzrost wartości DAP przy ekspozycji całej endoprotezy.
Słowa kluczowe: staw biodrowy, endoproteza, rentgenodiagnostyka, D ose A rea P roduct, indeks ekspozycji, kratka przeciwrozproszeniowa.
Czytaj całość: Inżynier i Fizyk Medyczny 4(3), 2014, 199-203
Magdalena Czerżyńska1, Ewa Pasieka2, Sabina Jakubowska1, Urszula Łebkowska2
1 Studenckie Koło Naukowe „Radioaktywni”, Zakład Radiologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul. M. Curie-Skłodowskiej 24a, 15-276 Białystok, +48 85 746 82 18, e-mail: stn.magdalenacz@gmail.com
2 Zakład Radiologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul. M. Curie-Skłodowskiej 24a, 15-276 Białystok