Page 34 - IFM 2 2013 - calosc - www
Basic HTML Version
vol. 2 2/2013 Inżynier i Fizyk Medyczny
radiologia
\
radiology
82
model LNT, jednak poniżej tego progu, a więc dla małych da-
wek, nie obserwuje się żadnego efektu – pozytywnego bądź
negatywnego działania promieniowania jonizującego.
Następnie zadano sobie pytanie: Jaki wpływ na organizmy
żywe mają niskie dawki? O pozytywnym efekcie promieniowa-
nia traktuje trzecia teoria – hormezy radiacyjnej. Jest to pogląd
wspierany przez wiele publikacji i badań przeprowadzanych na
całym świecie [3-5]. W publikacjach wykazano, że małe dawki
promieniowania jonizującego mają pobudzające działanie na
proliferację i różne funkcje komórek układu odpornościowego,
m.in. pobudzające wzrost i różnicowanie komórek, proliferację
i funkcję komórek układu immunologicznego – zwiększające od-
porność na infekcje, podwyższające płodność, wydłużające ży-
cie, obniżające śmiertelność z powodu chorób nowotworowych.
Potwierdzeniem modelu hormezy radiacyjnej jest przypadek
skażenia stali kobaltem 60, która posłużyła do budowy budyn-
ków mieszkalnych w 1983 roku na Tajwanie w Taipei [4]. Zwięk-
szone promieniowanie tła odkrytodopierowpołowie 1992 roku,
jednakże nawet wtedy niewszyscymieszkańcy opuścili „promie-
niujące” mieszkania, dostarczając naukowcom ciekawych mate-
riałów do badań. Podczas porównywania śmiertelności z powo-
du raka oraz liczby wad wrodzonych w populacji zamieszkującej
wyżej wymienione budynki przez 9-20 lat z populacją Tajwanu
okazało się, że wbrew przewidywaniom teorii LNT zanotowano
mniejsze współczynniki chorób i śmiertelności w pierwszej gru-
pie. Innym interesującym przypadkiem zastosowania hormezy
w medycynie są inhalatornie radonowe, których pozytywne
działanie na układ odpornościowy człowieka znane jest od lat [6].
Konkludując rozważania na temat efektów oddziaływania
promieniowania jonizującegonaorganizmy żywe, należy zawsze
przestrzegać zasad ochrony radiologicznej, pamiętając o fakcie,
że hormeza radiacyjna jest hipotezą jedną z wielu, mającą za-
równo zwolenników, jak i przeciwników. Pomimo wielu badań
nad hormezą należy pamiętać, że ostrożny w swych założeniach
model LNT dał początek fundamentalnym zasadom ochrony
radiologicznej, takim jak zasada ALARA (
As Low As Reasonably
Achievable
), oraz przyczynił się do zwiększenia świadomości
społeczeństwa na wszystkie aspekty dotyczące promienio-
wania. Niewątpliwe jest również założenie liniowej zależności
negatywnych skutków od wysokich dawek pochłoniętych, co
można zaobserwować wśród ofiar bomb w Hiroshimie i Naga-
saki oraz załogi, która awarię układu awarię układu chłodzenia
reaktora w rosyjskiej podwodnej łodzi atomowej K-19 przypłaci-
ła ostrą chorobą popromienną i śmiercią. Wydaje się, iż hipotezą
budzącą najmniej kontrowersji i dyskusji jest model zakładający
istnienie progu promie-
niowania, powyżej któ-
rego
promieniowanie
powoduje negatywne
skutki i poniżej którego
nie odnotowuje się na-
stępstw oddziaływania
promieniowania.
Literatura
1.
J. Hart:
Cancer mortality for a single race in low versus high elevation co-
unties in the U.S.
, Dose Response, 9(3), 2011, 348-355.
2.
J. Hart, S. Hyun:
Cancer mortality, state mean elevations, and other selec-
ted predictors
, Dose Response, 10(1), 2012, 58-65.
3.
S. Borzoueisileh, A.S. Monfared, S. Abediankenari, A. Mostafazadeh:
The asses-
smentofcytotoxicTcellandnaturalkillercellsactivity inresidentsofhighandor-
dinarybackgroundradiationareasofRamsar-Iran
,JMedPhys,38(1),2013,30-33.
4.
W.L. Chen, Y.C. Luan, M.C. Shieh, S.T. Chen, H.T. Kung, K.L. Soong, Y.C. Yeh,
T.S. Chou, S.H. Mong, J.T. Wu, C.P. Sun, W.P. Deng, M.F. Wu, M.L. Shen:
Effects of cobalt-60 exposure on health of Taiwan residents suggest new
approach needed in radiation protection
, Dose Response, 5(1), 2007, 63-75.
5.
M. Doss:
Evidence supporting radiation hormesis in atomic bomb survivor
cancer mortality data
, Dose Response, 10(4), 2012, 584-592.
6.
Z. Zdrojewicz, J.J. Strzelczyk:
Radon treatment controversy
, Dose Re-
sponse, 4, 2006, 106-118.
Rys.1
Poglądoweprzedstawieniedziałaniaróżnychwielkościdawekpromieniowania jonizującegonaorganizmyżywewmodelach:LNT,progowym ihormezy
Źródło:
Opracowanie własne.
reklama
RENTGEN-SERWIS
Zygmunt Koss Rafał Koss
ul. Kasjopei 8 • 80-299 Gdańsk
tel. 58 511 09 03 • tel. kom. 603 270 482
e-mail:
