vol. 6 3/2017 Inżynier i Fizyk Medyczny
184
diagnostyka
\
diagnostics
artykuł naukowy
\
scientific paper
najczęściej występował rak prostaty (1,4 mln), powodując 293
tys. zgonów, natomiast u kobiet w 2013 roku zaobserwowano
dwukrotny wzrost zachorowań na raka piersi (1,8 mln), który
spowodował 464 tys. zgonów. Dla obu płci wiodącym nowotwo-
rem złośliwym powodującym śmierć w 2013 roku był rak płuca,
zaraz za nim sklasyfikowano raka żołądka oraz wątroby (Rys. 2).
którego głównym celem jest zmniejszenie dolegliwości bólo-
wych i poprawa jakości życia.
W diagnostyce onkologicznej znalazły zastosowanie wszyst-
kie metody obrazowania, jakie są dostępne w dzisiejszych cza-
sach. Diagnostyka obrazowa w onkologii może być pomocna
w celu zlokalizowania zmiany pierwotnej, z której zostanie po-
brany materiał do badania mikroskopowego bądź oceny rozle-
głości toczącego się aktywnego procesu nowotworowego [4].
Obrazowanie molekularne jest metodą diagnostyczną, która
dostarcza informacji o tym, co dzieje się wewnątrz organizmu
żywego na poziomie molekularnym i subkomórkowym. Po-
wszechnie dostępne i stosowane konwencjonalne metody dia-
gnostyczne, tj. tomografia komputerowa (TK), ultrasonografia
(USG) czy rentgenografia (RTG) dostarczają głównie informacji
o zmianach anatomicznych zachodzących wewnątrz ciała, pod-
czas gdy diagnostyka wykorzystująca obrazowanie molekularne
pozwala zobaczyć, jak funkcjonują poszczególne narządy i zmie-
rzyć procesy zachodzące wewnątrz ciała, zarówno biochemicz-
ne, jak i biologiczne. Krótko mówiąc, przewagą obrazowania mo-
lekularnego, w skład którego wchodzi obrazowanie z dziedzin
medycyny nuklearnej, pozwala zobrazować czynność narządów,
w czasie gdy klasyczne metody obrazowania morfologicznego
dostarczają nam informacji o anatomii danego narządu [5].
Odkąd pod koniec lat 90 poprzedniego wieku badanie PET
zostało zatwierdzone przez HCFA (
HealthCare Financing Admini-
stration
), CMS (
Centers for Medicare and Medicais Services
) stało
się ważną częścią wielu algorytmów dotyczących zarządzania
leczeniempacjentów onkologicznych i znalazło stałe zastosowa-
nie w badaniach klinicznych i naukowych w wielu dziedzinach.
Najszybszy jednak jej rozwój widoczny jest w onkologii [6, 7].
Badania z wykorzystaniem Pozytonowej Tomografii Emisyjnej
(PET) połączonej z tomografią komputerową są obecnie podsta-
wowym narzędziem diagnostycznym w obrazowaniu chorób
nowotworowych [4]. Obecnie w Polsce na liście wskazań refun-
dowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) do wykona-
nia badania PET/CT znajduje się 19 pozycji, z czego 16 dotyczy
badań wykorzystywanych w onkologii, 2 dotyczą obrazowania
kardiologicznego, a 1 z zakresu neurologii [8].
Obrazowanie PET/CT
przy użyciu 18F-FDG
Badanie PET istnieje już ponad 30 lat, jednak jej kliniczne za-
stosowanie w medycynie jest obecne dopiero od 10-15 lat [9].
18F-fluorodeoxyglukoza (FDG) (Rys. 3) jest najbardziej znanym
i rozpowszechnionym radiofarmaceutykiem stosowanym w ba-
daniach PET w onkologii [9, 10]. FDG jest analogiem glukozy, któ-
ry jest transportowany z krwi do komórek przez transportery
glukozy (głównie GLUT1) [11].
Metabolizm komórki nowotworowej różni się znacząco od
metabolizmu zdrowej komórki [12]. W związku ze zwiększonym
zapotrzebowaniem energetycznym komórek nowotworowych,
wykazują one nadekspresję transporterów glukozy w błonie
Rys. 1
Trendy zachorowalności na nowotwory złośliwe ogółem w Polsce w latach 1970-2006, pro-
gnoza do 2025 roku
Źródło: [3].
0
500000
1000000
1500000
2000000
Wiodące, nowotworowe przyczyny śmierci na świecie w 2013
roku dla obu płci
Rys. 2
Wiodące, nowotworowe przyczyny śmierci na świecie w 2013 roku
Źródło: The Global Burden of Cancer 2013.
Dokładne określenie stopnia zaawansowania choroby odgry-
wa kluczową rolę w odpowiednim doborze leczenia pacjenta on-
kologicznego. Decyduje ono, czy pacjent zostanie poddany le-
czeniu radykalnemu, które ma na celu wyleczenie pacjenta, czy
też ze względu na zaawansowanie choroby i obecność przerzu-
tów odległych pacjent kwalifikuje się do leczenia paliatywnego,
