Page 52 - IFM_201304_vB 150 dpi

vol. 2 4/2013 Inżynier i Fizyk Medyczny
radiologia \ radiology artykuł naukowy \ scientific paper
212
• nazwę placówki,
• identyfikator technika wykonującego badanie; zwykle są to ini-
cjały tej osoby,
• identyfikator kasety (np. oznaczenie cyfrowe); służy do identy-
fikacji poszczególnych kaset, co jest istotne, gdy stwierdzi się
uszkodzenia lub artefakty,
• warunki techniczne badania, takie jak kV, mAs, czas ekspozycji,
siła ucisku, grubość sutka po kompresji i kąt lampy (w przypadku
projekcji skośnej), rodzaj zastosowanego filtru.
Trwałość etykiety i przezroczystość oceniano w skali 0-3, a prawidło-
weusytuowaniewskali0-2.Maksymalna liczbapunktów łączniewynosiła
8. Ocena treści etykiety była prostsza, tzn. albo kontrolowany parametr
był zaznaczony na etykiecie (1 pkt), albo go nie było (0 pkt); maksymalna
ocena za treść wynosiła 16 punktów. Pracownia za ocenę etykiety mogła
otrzymać maksymalnie 24 punkty (ocena dotyczyła 2 zestawów).
W przypadku mammogramów uzyskanych z aparatów mammo-
graficznych cyfrowych nie była oceniana lokalizacja, przezroczystość
ani trwałość etykiet, ponieważ w systemach cyfrowych parametry te
są zawsze spełnione.
Po dokonaniu oceny etykiet wszystkie mammogramy utajniano
poprzez zaślepianie informacji umożliwiających identyfikację świad-
czeniodawcy oraz kodowanie. Takie działanie miało na celu umożli-
wienie obiektywnej i bezstronnej oceny. Tak przygotowane zestawy
były przekazywane do Centralnego Ośrodka Koordynującego, gdzie
każdy z nich oceniało niezależnie od siebie trzech audytorów, opiniu-
jąc wszystkie błony mammograficzne.
Oceniane były trzy grupy parametrów.
Pierwsza grupa – parametry dotyczące pozycjonowania piersi.
• W projekcji skośnej sprawdzano, czy:
––cała pierś była widoczna na zdjęciu,
––mięsień piersiowy był widoczny co najmniej do wysokości
brodawki sutkowej,
––był uwidoczniony fałd podsutkowy,
––było równomierne rozłożenie i uciśnięcie tkanki piersi,
––była zachowana symetria ułożenia.
• W projekcji kraniokaudalnej sprawdzano, czy:
––cała pierś była widoczna na zdjęciu,
––położenie brodawki sutkowej było centralne (ewentualnie
lekko przyśrodkowe),
––było równomierne rozłożenie i uciśnięcie tkanki piersi,
––brodawka sutkowa była wyrzutowana (widoczna) w co naj-
mniej jednej projekcji,
––była zachowana symetria ułożenia.
Ocena polegała na przyznawaniu 0 lub 1 punktu dla każdego pa-
rametru i mammogramu prawej oraz lewej piersi osobno. Jedynie
w przypadku oceny symetrii ułożenia, 0 lub 1 punkt przyznawany był
łącznie dla obu mammogramów (prawego i lewego). Maksymalna licz-
ba punktów, jaką przyznawano dla tej grupy (dla zestawu składającego
się z czterech mammogramów), wynosiła 18.
Druga grupa – parametry oceniające artefakty.
Oceniano osobno obecność kurzu, linii papilarnych, rys, uszko-
dzenia ekranów wzmacniających, zacieków (wałki), plamek, błędów
kolimacji dla każdego zestawu.
Każdy z parametrów oceniano w skali od 0 do 3 punktów, przyjmując
odpowiednio: 0 – duża ilość uniemożliwiająca wiarygodną ocenę, 1 –
średnia ilość wpływająca na ocenę, 2 – mała ilość niewpływająca na oce-
nę, 3 – brak artefaktów. Maksymalna liczba punktów, jaką można było
przyznać dla tej grupy (dla zestawu składającego się z czterechmammo-
gramów) wynosiła 36. Powyższa procedura oceny parametrówdotyczy-
ła mammografii konwencjonalnej (analogowej). W przypadku techniki
cyfrowej dla zestawu (cztery mammogramy) przyznawano od 0 do 3
punktów, oceniając jedynie obecność elementów na obrazie mammo-
graficznym,któreniemajązwiązkuzestrukturamianatomicznymipiersi.
Trzecia grupa – inne parametry.
Oceniano parametry obrazu mammograficznego prezentowane-
go na błonie mammograficznej (mammografia analogowa) lub na
monitorze obrazowym (mammografia cyfrowa):
• ekspozycję,
• kontrast,
• ostrość.
Ocenie poddano każdy z powyższych parametrów dla całego ze-
stawu, przyznając od 0 do 5 punktów. Maksymalna liczba punktów,
jaką można było przyznać dla tej grupy (dla zestawu składającego się
z czterech mammogramów), wynosiła 15.
Eksperci oceniali niezależnie każdy zestaw (piersi z przewagą tkanki
gruczołowej oraz z przewagą tkanki tłuszczowej). Następnie oblicza-
no średnie dla obu zestawów. Po podsumowaniu średnich i dodaniu
oceny za etykietę uzyskiwano ocenę końcową dla danego ośrodka.
Pracownia, która uzyskała poniżej 65% maksymalnej liczby punktów,
otrzymywała wynik negatywny audytu klinicznego i nie zaliczała kon-
troli, pomiędzy 65-80% punktów – wynik na poziomie akceptowal-
nym, natomiast uzyskując powyżej 80% punktów pracownia kwalifi-
kowała się do grupy określanej jako wynik na poziomie pożądanym.
W 2013 roku do procedury audytowej wprowadzono dwie zmiany.
Inaczej zdefiniowano piersi o przewadze utkania gruczołowego – po-
winny posiadać powyżej 60% tkanki gruczołowej, oraz o przewadze
zawartości tkanki tłuszczowej – powinny posiadać powyżej 75% za-
wartości tkanki tłuszczowej.
Każdy mammogram oceniało wspólnie dwóch audytorów
i przyznawano wspólną ocenę będącą wynikiem kompromisu
oceniających.
Przedstawienie procedury wybierania mammogramów do audytu,
a także sposobu ich oceny przez audytorów powinny być pomocne
w codziennej pracy każdej pracowni mamograficznej, których pod-
stawowym zadaniem jest uzyskiwanie obrazów mammograficznych
wysokiej jakości, a przez to wysokiej wartości diagnostycznej.
Literatura
1. N. Perry, M. Broeders, C. de Wolf, et al.: European guidelines for
quality assurance in breast canser screening and diagnosis, Fourth
edition,Health&ConsumerProtectionDirectorate-General,2006.
2. Zarządzenie Nr 57/2009/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu
Zdrowia z dnia 29 października 2009 r. w sprawie określenia wa-
runków zawierania i realizacji umów w rodzaju profilaktyczne
programy zdrowotne z późniejszymi zmianami, 2009.