Page 15 - IFM_201305_vA 150 dpi

Inżynier i Fizyk Medyczny 5/2013 vol. 2 243
radioterapia / radiotherapy artykuł naukowy / scientific paper
Streszczenie
Technika dynamiczna w radioterapii została
wprowadzona do praktyki klinicznej w polskich
ośrodkach onkologicznych na przełomie XX i XXI
wieku. Technologia ta bazuje na zmianie kształtu
pola wiązki w trakcie zabiegu napromieniania. Tech-
nika dynamiczna powinna być weryfikowana pod
kątem zgodności dawki obliczonej z aplikowaną
w czasie seansu terapeutycznego oraz precyzji reali-
zacji terapii. Niestety wypracowane metody weryfi-
kacji technik statycznych, w których kształt wiązki
promieniowania jest stały w czasie, nie mogą być
wprost wykorzystane do sprawdzenia dynamiczne-
go kształtowania wiązki. Dlatego kontrola jakości
technik dynamicznych radioterapii jest obecnie bar-
dzo szybko rozwijającą się dziedziną dozymetrii kli-
nicznej. Weryfikację dawki i jej rozkładu można pro-
wadzić na kilka sposobów, wykorzystując fantomy
pomiarowe, urządzenia obrazowania zintegrowane
z aparatem terapeutycznym lub urządzenia nieza-
leżne przy zastosowaniu oprogramowania dostęp-
nego komercyjnie bądź utworzonego przez siebie.
Większość stosowanych metod weryfikacji dawki
w technikach dynamicznych wykonywana jest przed
rozpoczęciem leczenia (pomiary dawek oraz ich roz-
kłady). W artykule przedstawiono metody dozyme-
trii, pomiarów fantomowych dawek i ich rozkładów
oraz doświadczenia własne związane z dozymetrią
portalową oraz MLC.
Słowa kluczowe: dozymetria in vivo , DRR, EPID, fu-
zja obrazowania, mapy fluencji, MLC
Abstract
Dynamic treatment technique was introduced
into Polish oncology centers radiotherapy cli-
nical practice at the turn of XX and XXI centuries.
This technique involves modification of treatment
field shape during the therapeutic session. Like
any other irradiation technique, it needs to be ve-
rified, whether the calculated dose distribution
is consistent with delivered during the treatment
session. Unfortunately, developed verification me-
thods of static treatment technique, within which
the shape of the treatment field is constant during
the procedure, cannot be directly used for dynamic
treatment techniques verification. This is why the
quality assurance of dynamic treatment techniques
is very fast growing field of clinical dosimetry. Veri-
fication of dose and its distribution can be carried
out in several ways using measurement phantoms
or imaging devices integrated or not with biome-
dical accelerator. It is also possible to use locally
developed or commercially available software to
verify treatment session information stored in the
databases. Most of the dose distribution verifica-
tion methods are performed before patient starts
the treatment. Dosimetry methods, phantom me-
asurements of doses and dose distributions, as well
as own experiences with portal dosimetry and MLC,
were presented in the paper.
Key words: in vivo dosimetry, DRR, EPID, fusion
imaging, maps fluency, MLC
Weryfikacja realizacji technik
dynamicznych w radioterapii
Verification of the dynamic treatment techniques
in radiotherapy
Krzysztof Ślosarek
Zakład Planowania Radioterapii i Brachyterapii, Centrum Onkologii – Instytut MSC, oddział Gliwice,
44-101 Gliwice, ul. Wybrzeże AK 15, tel. +48 32 278 80 18, e-mail:slosarek@io.gliwice.pl
otrzymano / received:
15.10.2013
poprawiono / corrected:
30.10.2013
zaakceptowano / accepted:
07.11.2013