Inżynier i Fizyk Medyczny 1/2016 vol. 5
radiologia
/
radiology
41
artykuł
/
article
uszkodzenia mikrokrążenia (MVO) występującego w pierwszych
godzinach i dniach po zawale. Objaw ten ujawnia się jako hipoin-
tensywny obszar otoczony obszarem hiperintensywnym.
Późne wzmocnienie pokontrastowe
Technika LGE, oprócz diagnostyki zawału mięśnia sercowego,
znajduje zastosowanie w rozpoznaniu oraz różnicowaniu cho-
rób, w przebiegu których obserwuje się ogniska zapalne lub
zwłóknienia, a wśród nich: zapalenie mięśnia sercowego, sar-
koidoza, amyloidoza, kardiomiopatie, arytmogenna dysplazja
prawej komory. Przydatna jest także w ocenie żywotności oraz
ilościowej oceny blizny. Obszar akumulacji materiału gadoli-
nowego wskazuje na miejsce uszkodzenia narządu. W zawale
mięśnia sercowego ogniska wzmocnienia obejmują typowo
warstwę podwsierdziową, a w zawale przezściennym osiadają
przez całą grubość ściany do zewnątrz, zgodnie z rozchodze-
niem się fali niedokrwiennej. Obszar ten pokrywa się z zakre-
sem unaczynienia przez jedną z tętnic wieńcowych. Natomiast
w schorzeniach o podłożu innym niż niedokrwienna na obrazach
uwidacznia się obszar hiperintensywny niepokrywający z strefą
ukrwienia tętnicy wieńcowej, zazwyczaj o nieregularnym kształ-
cie i zlokalizowany raczej śródściennie lub podnasierdziowo.
Perfuzja mięśnia sercowego
Ocena przepływu krwi przez mięsień sercowy najczęściej przepro-
wadzana jest u osób z objawami choroby wieńcowej, wwarunkach
obciążenia farmakologicznego –wlewemadenozyny. Należy zwró-
cić uwagę na pacjentów z: migotaniem przedsionków, chorobami
zastawek, przewlekłą obturacją płuc czy niewydolnością węzła
zatokowo-przedsionkowego. Pacjent nie powinien spożywać sub-
stancji zawierających kofeinę na dobę przed badaniem. Adenozy-
na zostaje podana do lewej żyły odłokciowej (4 minuty). Następnie
po około 2minutach następuje akwizycja obrazów z aplikacją środ-
ka gadolinowego oraz soli fizjologicznej. Badanie wykonuje się na-
tychmiast po podaniu materiału kontrastowego – metodą pierw-
szego przejścia, w celu określenia napływu środka kontrastowego.
Korzysta się z szybkich sekwencji GE, wysoko T1 zależnych, gwa-
rantujących dużą rozdzielczość oraz niewielką ilość artefaktów
– w tym aspekcie metoda ta dorównuje, a niekiedy przewyższa
dotychczas wykonywane badania SPECT oraz PET. W warunkach
prawidłowego ukrwienia sygnał wzrasta szybko i jednorodnie – na
obrazach jasny mięsień. W obszarach o upośledzonym przepływie
krwi spowodowanym zwężoną tętnicą wieńcową lub obecnością
MVO pojawia się ciemny, hipointensywny obszar.
Żywotność mięśnia sercowego oraz
badanie w obciążeniu dobutaminą
Kwalifikacja żywotności mięśnia sercowego dokonywana zosta-
je w próbie obciążeniowej dobutaminą oraz w metodzie póź-
nego wzmocnienia kontrastowego. Przeprowadza się pomiar
grubości, masy i kurczliwości ścian serca w obrazach kinema-
tograficznych oraz uzyskuje informacje obejmujące rozległość
oraz specyfikę zmian w sekwencjach morfologicznych. Celem
jest zidentyfikowanie odwracalnego niedokrwienia lub obecno-
ści żywotnego mięśnia sercowego.
Żywotny, hibernowany mięsień sercowy wykazuje polepsze-
nie kurczliwości w trakcie obciążenia małą dawką dobutaminy.
Dostępne są dwa protokoły badania: z niską dawką dobutaminy
do oceny żywotności (poprawa kurczliwości regionalnej) oraz
z wysoką dawką służącą do diagnostyki niedokrwienia (pogor-
szenie kurczliwości regionalnej), niedokrwione segmenty po ob-
ciążeniu przejawiają nieprawidłową kurczliwość we fragmencie
zaopatrywanym przez zmienioną tętnicę wieńcową.
Kardiomiopatie
Kardiomiopatie to schorzenia mięśnia sercowego powodujące
zmiany w budowie mięśnia, prowadzące do upośledzenia czyn-
ności narządu. Klasyfikuje się je, biorąc pod uwagę morfologię,
wyróżniając: kardiomiopatie przerostową, rozstrzeniową, re-
strykcyjną i arytmogenną kardiomiopatię prawej komory (ARVC).
Wynik dostarcza informacji o morfologii serca, w tym wielko-
ści jam, masy mięśnia, funkcji, obejmując zakresy normy, a także
obecność LGE.
Zapalenie mięśnia sercowego
Protokół badania u pacjentów z podejrzeniem zapalenia mięśnia
sercowego (ZMS) obejmuje sekwencje morfologiczne z oceną
płynu w worku osierdziowym, techniki odtwarzające funkcję
mięśnia oraz późne wzmocnienie kontrastowe. Obraz kliniczny
może być bardzo zróżnicowany. Po podaniu materiału kontra-
stowego uwidacznia się późne wzmocnienie niepokrywające się
z obszarem ukrwienia tętnicy wieńcowej, najczęściej zlokalizo-
wane podnasierdziowow ścianie bocznej lub dolno-bocznej bądź
w przegrodzie międzykomorowej. W ostrej fazie ZMS dochodzi
do gromadzenia wody wewnątrz komórek, co powoduje obrzęk
miokardium. Proces ten dobrze uwidacznia się w obrazach T2 za-
leżnych, uzyskanych w sekwencjach SE, z impulsami tłumiącymi
(czas TE wynosi około 50-60 ms). Jeżeli proces zapalny obejmuje
Tabela 2
Zestawienie kardiomiopatii z charakterystycznymi objawami na obrazach MR
Rodzaj choroby
Przerostowa
Rozstrzeniowa
Restrykcyjna
ARVC
Charakterystyczne objawy
na obrazach MR
Symetryczny przerost
mięśnia, podwsierdziowe
lub śródmięśniowe LGE
śródścienne zwłóknienie,
upośledzenie czynności
komór,
wzrost masy,
ścieńczenie ścian
Spadek funkcji skurczowej
mięśnia w osi długiej,
poszerzenie przedsionków,
wzmocnienie podwsier-
dziowe
Nieprawidłowa ruchomość
iścieńczenie ścian prawej
komory, nacieki tkanki
tłuszczowej, LGE
Źródło: Opracowanie własne.
