Inżynier i Fizyk Medyczny 6/2015 vol. 4
325
artykuł
/
article
obrazowanie medyczne
/
medical imaging
rekonstrukcją anatomicznych struktur w płucach. Tak duża re-
dukcja dawki zdaniem autorów przekracza wartość graniczną
dla wszystkich algorytmów w ujęciu diagnostycznej wartości
dla obrazów prezentujących struktury śródpiersia. W podsumo-
waniu autorzy zgodnie doceniają wystarczającą wartość diagno-
styczną dla wszystkich analizowanych metod w zakresie oceny
zmian w obrębie klatki piersiowej z bardzo znaczącym obniże-
niem dawki promieniowania otrzymywanej przez pacjenta.
Redukcja dawki
– dobra praktyka czy wymóg?
Redukcja dawki promieniowania w badaniach TK jest problemem
od lat poruszanymw literaturze specjalistycznej oraz coraz częściej
w mediach. Ze względu na olbrzymi wzrost dostępności i popular-
ności diagnostyki opartej na tomografii komputerowej, a co za tym
idzie, geometryczny wzrost liczby wykonywanych skanów, dawki
promieniowania pochodzące z tego typu badań stały się bardzo
istotnymczynnikiemwpływającymnawartość skumulowanej rocz-
nej dawki promieniowania pochłanianej przez pacjenta w diagno-
styce obrazowej. Oczywiście każdy zapewne zna i stara się postę-
pować zgodnie z zasadą ALARA (
As Low As Reasonably Achievable
)
przedstawioną przed wieloma laty w USA, natomiast okazuje się,
że bez niezbędnych narzędzi i odpowiedzialnego wdrożenia polity-
ki niskiej dawki działania te są często niewystarczające.
Po doświadczeniach zebranych przez ostatnie lata Stany Zjed-
noczone zdecydowały się pójść krok dalej i z dniem 1 stycznia
2016 roku wprowadzają dla wszystkich placówek posiadają-
cych aparaty TK wymóg dostosowania się do standardu XR-29
[11] pod groźbą obniżenia refundacji wykonanych badań od 5%
w roku wprowadzenia wymogu do 15% w przyszłych latach.
Standard XR-29 opisuje szereg wymagań stawianych aparatom
TK, które mają prowadzić do pełnego zarządzania i ograniczenia
dawki promieniowania przy proce-
durach diagnostycznych w tomo-
grafii komputerowej.
W Europie problem zaczęto do-
strzegać znacznie później. Działania
organizacji skupiających profesjona-
listów powiązanych z diagnostyką
obrazową i nagłaśniane w mediach
przypadki nadmiernego napromie
niowania pacjentów w trakcie pro
cedur diagnostycznych doprowa-
dziły do ogłoszenia w 2011 roku
przez Komisję Europejską przetargu
na opracowanie Europejskich wy-
tycznych w zakresie diagnostyki
obrazowej. Wynikiem tego działa-
nia było opublikowanie przez kon-
sorcjum organizacji pod przewod-
nictwem ESR (
European Society of
Radiology
) szeregu dokumentów
[12], które stały się podłożem do wydanego w 2014 studium
wytycznych stosowanych w krajach członkowskich UE w zakre-
sie diagnostyki obrazowej [13]. Kolejnym spodziewanym kro-
kiem jest opracowanie i wdrożenie w krajach UE wytycznych
na wzór standardu XR-29, co może już niedługo zmienić dobrą
praktykę polegającą na zarządzaniu dawką w badaniach to-
mograficznych na sztywny wymóg zmuszający do szybkiej im-
plementacji rozwiązań monitorujących i obniżających dawkę
promieniowania.
Wdrażanie algorytmów
rekonstrukcyjnych TK
– uniwersalny znaczy optymalny
Jedną z kwestii szeroko omawianych we wspomnianym powyżej
studium jest promowanie wdrażania w placówkach zajmujących
się diagnostyką obrazową polityki niskich dawek. Jest to ko-
nieczny, lecz długotrwały i pracochłonny proces, w który muszą
być zaangażowane praktycznie wszystkie osoby mające do czy-
nienia z diagnostyką obrazową. W obrębie tego procesu bardzo
istotne znaczenie ma wdrożenie algorytmów rekonstrukcyjnych
w badaniach tomograficznych jako narzędzia pozwalającego na
znaczące obniżenie dawki promieniowania. Tutaj pojawia się od-
wieczny problemwyboru odpowiedniego rozwiązania, optymal-
nego dla specyfiki pracy i wyposażenia danej placówki.
Producenci aparatury diagnostycznej ograniczają swoje roz-
wiązania do własnych, wybranych aparatów TK. Często zaimple-
mentowanie systemu rekonstrukcji jest możliwe tylko na etapie
zakupu nowego tomografu albo, w najlepszym wypadku, wiąże
się z bardzo kosztownym unowocześnieniem posiadanego. Tym
ciekawsze wydaje się rozwiązanie SafeCT, które nie tylko pozwa-
la na implementację z dowolnym nowym lub aktualnie posiada-
nym tomografem, ale dodatkowo daje możliwość podłączenia
Rys. 3
Uproszczony schemat wdrożenia systemu rekonstrukcji iteracyjnej w oparciu o rozwiązanie SafeCT (Medic Vision)
Źródło: [7].
