Page 16 - IFM_201404 calość 300 dpi

vol. 3 4/2014 Inżynier i Fizyk Medyczny 174
radioterapia \ radiotherapy artykuł naukowy \ scientific paper
możliwość dowolnego ustawienia położenia punktu referen-
cyjnego, pól leczenia oraz zdefiniowanie jego wszystkich para-
metrów, takich jak wymiary wiązek promieniowania, kąt obrotu
ramienia akceleratora, kolimatora i stołu, dopasowanie kształtu
otwarcia MLC.
Ponieważ pacjent leży na stole tomografu w pozycji tera-
peutycznej, ważne jest, aby czynności wykonywane w opro-
gramowaniu stacji wirtualnej VSim trwały jak najkrócej. Po
ostatecznym zdefiniowaniu geometrii planu leczenia wszystkie
potrzebne informacje w postaci plików DICOM_RT (RT-Plan,
RT-Structure, RT-Image) są wysyłane do systemu laserów wirtu-
alnego symulatora w celu oznaczenia na powierzchni pacjenta
parametrów geometrycznych planu leczenia.
Wszystkie dane użyte w trakcie wirtualnej symulacji przeka-
zywane są do systemu planowania leczenia, gdzie na podstawie
wyznaczonej geometrii wiązek leczenia zostanie dokładnie za-
planowany rozkład dawki dla pacjenta.
Podsumowanie
Wirtualna symulacja może być z powodzeniem stosowana we
wszystkich przypadkach planowania leczenia dla technik dyna-
micznych, jeśli istnieje możliwość zdefiniowania z dużym praw-
dopodobieństwem położenia punktu referencyjnego w ciele
pacjenta. Można ją jednak zastosować także dla prostych przy-
padków planowania w konformalnej radioterapii 3D-RT. Defi-
niuje się wówczas nie tylko położenie punktu izocentrumw ciele
pacjenta, ale również pozostałe parametry pól leczenia, takie
jak ustawienie wymiarów pola, kątów obrotu głowicy, kolimato-
ra i stołu, kształtu wielolistkowego kolimatora MLC, zdefiniowa-
nie ilości pól leczenia. Należy jednak pamiętać o tym, by wyko-
nywany plan leczenia nie był zbyt skomplikowany, tak aby czas
realizacji procedury wirtualnej symulacji nie był zbyt długi, przez
co mało komfortowy dla samego pacjenta. Może to skutkować
niedostateczną precyzją odwzorowania wyznaczonych parame-
trów planu leczenia z powodu możliwej ruchomości pacjenta
w pozycji terapeutycznej (szczególnie w bardziej wymagających
przypadkach pacjentów paliatywnych). Proces wirtualnej symu-
lacji zastosowany w schemacie procedur przygotowawczych do
leczenia w radioterapii niesie za sobą wiele korzyści. Jest ona
realizowana podczas wykonywania badania tomograficznego
do planowania leczenia i zastępuje tradycyjną symulację na kla-
sycznym symulatorze. Proces planowania leczenia jest krótszy
i tym samym skraca się również czas oczekiwania pacjentów na
rozpoczęcie procedur przygotowawczych do planowania lecze-
nia lub też czas oczekiwania na rozpoczęcie leczenia na aparacie
terapeutycznym. Dzięki wyeliminowaniu klasycznej symulacji
można również uniknąć błędów w weryfikacji ułożenia pacjenta.
Przy zastosowaniu przedstawionej procedury ważnym aspek-
tem jest także czynnik ekonomiczny – w tym przypadku nie ma
bowiem potrzeby zakupu symulatora klasycznego i przygoto-
wania dla niego pomieszczenia, co zmniejsza koszty ponoszone
przez ośrodek onkologiczny.
Literatura
1. K. Ślosarek: Podstawy planowania leczenia w Radioterapii , Pol-
skie Towarzystwo Onkologiczne, Oddział Śląski, 2007.
2. G. Pawlicki, T. Pałko, N. Golnik, B. Gwiazdowska, L. Królicki: Fizy-
ka Medyczna, 9, Akademicka Oficyna Wydawnicza Exit.
3. E.B. Podgorsak: Radiaton Oncology Physics: A Handbook For Te-
achers and Students, International Atomic Energy Agency Vien-
na, 2005.
4. G.W. Sherouse, K. Novins, E.L. Chaney: Computation of digitally
reconstructed radiographs for use in radiotherapy treatment desi-
gn, Int J Radiat Oncol Biol Phys., 18(3), 1990, 651-658.
5. G.W. Sherouse, C.E. Mosher, K.L. Novins, J.G. Rosenmann,
E.L. Chaney: Virtual simulation: concept and implementation, [in:]
I.A.D. Bruinvis, P.H. van der Giessen, H.J. van Kleffens, F.W. Wit-
tkamper (eds.): Ninth International Conference on the Use of
Computers in Radiation Therapy, Amsterdam, The Netherlands:
North Holland Publishing Co., 1987, 433-436.
6. G.W. Sherouse, E.L. Chaney: The portable virtual simulator, Int
J Radiat Oncol Biol Phys, 21, 1991, 475-481.
7. Y. Nagata, T. Nishidai, M. Abe, M. Takahashi, K. Okajima,
N. Yamaoka, H. Ishihara, Y. Kubo, H. Ohta, C. Kazusa: CT Simu-
lator: A new 3-D planning and simulating system for radiotherapy:
Part 2. Clinical application, Int J Rad Oncol Biol Phys, 18, 1990,
505-513.
8. T. Nishidai, Y. Nagata, M. Takahashi, M. Abe, N. Yamaoka, H. Ishi-
hara, Y. Kubo, H. Ohta, C. Kazusa: CT Simulator: A new 3-D plan-
ning and simulating system for radiotherapy: Part 1. Description of
system, Int J Rad Oncol Biol Phys, 18, 1990, 499-504.
9. C. Perez, J.A. Purdy, W. Harms, R. Gerber, J. Matthews, P.W. Gri-
gsby, M.L. Graham, B. Emami, H.K. Lee, J.F. Michalski, S. Baker:
Design of a fully integrated three-dimensional computed tomo-
graphy simulator and preliminary clinical evaluation, Int J Rad On-
col Biol Phys, 30, 1994, 887-897.
10. J. Conway, M.H. Robinson: CT virtual simulation , The British
Journal of Radiology, 75, 2002, 937-949.
11. G. Karangelis, N. Zamboglou: EXOMIO: A 3D Simulator for Exter-
nal Beam Radiotherapy, Volume Graphics 2001 - Proceedings of
the Joint IEEE TCVG and Eurographics Workshop in Stony Brook,
New York, USA, Springer-Verlag Wien New York, 2001, 351-362.
12. A.W. Tome, A.R. Steeves, P.B. Paliwal: On the use of virtual si-
mulation in radiotherapy of the intact breast, Journal of Applied
Clinical Medical Physics, 1(2), 2000, 58-67.
13. Operation Manual,System for marking and virtual simulation
ARGO NAVIS CARINAsim for PICTOR 3D, LAP LASER.
14. VSim 2.7 Online Guide , Siemens AG, 2010.