Page 10 - IFM_201405_v9.indd

vol. 3 5/2014 Inżynier i Fizyk Medyczny 224
technologie \ technologies artykuł naukowy \ scientific paper
serwera. Powyższy przykład pokazuje, jak błaha sprawa może
uniemożliwić integrację nowego sprzętu z już istniejącym.
Uwrażliwiam zatem, aby bardzo solidnie podchodzić do testów
sprzętu przed jego zakupem.
Infrastruktura informatyczna
W każdym ośrodku infrastruktura informatyczna wygląda
inaczej, ponieważ każdy ma inny pomysł na jej realizację albo
wynika ona z jej wieloletniej modernizacji i udoskonalania.
W Zakładzie Planowania Radioterapii i Brachyterapii (ZPRiB)
Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie
Oddział w Gliwicach infrastruktura informatyczna związana
z obrazowaniem na cele planowania leczenia przedstawio-
na została na rysunku 3. Jest ona scentralizowana i wszyst-
kie obrazy diagnostyczne archiwizowane są poprzez serwer
obrazowy PACS w tak zwanej pamięci krótkoterminowej STS
( Short Term Storage), a następnie zapisywane są na macierzach
dyskowych (pamięć długoterminowa) zwanych LTS ( Long Term
Storage ). Oczywiście wszystkie urządzenia posiadają połącze-
nie umożliwiające przesyłanie danych obrazowych na serwe-
ry Zakładu Diagnostyki Obrazowej w celu wykonania opisu
diagnostycznego. Przechowywane obrazy w pamięciach STS
i LTS są cały czas dostępne dla wszystkich użytkowników. Na
serwerze PACS możemy również przechowywać i za jego po-
mocą przesyłać pliki DICOM-owe potrzebne w planowaniu le-
czenia, tzn.: pliki zawierające plan leczenia – RTplan.dcm, struk-
tury – RTstructure.dcm, rozkłady dawki – RTdose.dcm. Pliki te
są zapisane w formacie DICOM. Ich budowa realizowana jest
zgodnie z tym standardem, a generowane i przetwarzane są
w dedykowanym do tego celu systemie planowania leczenia
połączonym z serwerem PACS.
Doświadczenia i problemy
W przypadku, kiedy badania obrazowe wygenerowane przez
tomograf komputerowy czy rezonans magnetyczny wyko-
rzystywane są „tylko” w Zakładzie Diagnostyki, wówczas do
zarządzania przepływem informacji wystarczy PACS. Zadanie
zarządzania badaniami obrazowymi komplikuje się, kiedy są
one wykorzystywane do planowania rozkładu dawki w radiote-
rapii lub weryfikacji poprawności prowadzonej terapii. Jeszcze
do niedawna producenci sprzętu terapeutycznego stosowali
własne formaty zapisu danych, podobnie jak w latach osiem-
dziesiątych ubiegłego wieku robili to producenci aparatury do
badań obrazowych – diagnostycznych. W Centrum Onkologii –
Instytucie MSC w Gliwicach, do dyspozycji zakładu planowania
radioterapii są tomograf komputerowy, magnetyczny rezonans
jądrowy oraz systemy komputerowe dedykowane do: wyliczania
rozkładu dawki na bazie badań obrazowych, sterowania ruchem
aparatów terapeutycznych (akceleratorów) oraz weryfikacji
prowadzania terapii, zarówno obrazowej, jak i dozymetrycznej.
Są to urządzenia oraz oprogramowanie różnych producentów,
dlatego wymiana informacji pomiędzy nimi jest bardzo istotna,
a błąd w transferze danych może mieć daleko idące konsekwen-
cje. Przy tak dużym ruchu chorych, jaki ma miejsce w gliwickim
centrum onkologii, konieczne jest wykorzystanie zaawansowa-
nych programów do rozpisywania terminów poszczególnych
procedur planowania leczenia w radioterapii. W systemie zarzą-
dzania ruchem chorych – ARIA firmy Varian Medical Systems,
moduł TimePlaner, umożliwia nie tylko
wyznaczenie terminów na poszczegól-
ne procedury, ale także ich powiązanie
z konkretną osobą czy też urządzeniem
takim jak akcelerator. Niestety działa on
tylko wwewnętrznej sieci planowania le-
czenia, a co za tym idzie, nie można z nie-
go korzystać w innej sieci czy na urządze-
niach innego producenta, takich jak CT,
MR, PET. Świetnym rozwiązaniem tego
problemu jest tak zwany generator Wor-
kList-y. Umożliwia on współpracę pomię-
dzy różnymi systemami, np. CT Siemens
i ARIA firmy Varian, tzn. możliwe jest
przesyłanie listy pacjentów pomiędzy
systemami, a także przesyłanie zwrot-
nych informacji dotyczących wykonania
danej procedury (funkcjonalność MPPS
– Siemens). W dużym stopniu redukuje
to problemy z pojawianiem się błędów
w danych osobowych pacjentów, które
następnie zapisywane są w nagłówkach
plików DICOM generowanych przez
Rys. 3 Infrastruktura informatyczna. Czerwone strzałki oznaczają kierunki przepływu plików DICOM oraz połącze-
nia pomiędzy poszczególnymi urządzeniami. CT (Computed Tomography) – tomografia komputerowa; LAP system –
system laserów do wirtualnej symulacji; MR (Magnetic Resonanse) – rezonans magnetyczny; PET (Positron Emission
Tomography) – pozytonowa tomografia emisyjna; VSIM – aplikacja firmy Siemens do wykonania wirtualnej symu-
lacji; MMWP (MultiModality Workplace) – stacja opisowa; PACS (Picture Archiving and Communication Systems)
– serwer do archiwizowania obrazów.