vol. 5 5/2016 Inżynier i Fizyk Medyczny
240
radiologia
\
radiology
artykuł naukowy
\
scientific paper
Przy ocenie subiektywnej testu wydaje się, że duże znaczenie
ma doświadczenie. W przypadku interpretacji wyników testów
kontroli jakości celem obiektywizacji wyniku analiza może być wy-
konana przez dwóch obserwatorów, szczególnie przy wynikach
zbliżających się lub przekraczających wartość graniczną. Wraz
z upowszechnieniem cyfrowej rejestracji obrazów rentgenowskich
podejmowane są próby tworzenia programów komputerowych,
które zapewniłyby powtarzalność ocen testów kontroli jakości.
Kolejną zaletą proponowanych rozwiązań, obok uniknięcia pod-
miotowości, jest skrócenie czasu interpretacji testu i możliwość
szybkiego porównywania zbiorów danych [14, 15].
W trakcie interpretacji radiogramów fantomu ALPHA badani
celem uniknięcia tzw.
efektu wyniku
nie znali wyniku oceny prze-
prowadzonej przez fizyka oraz nie kontaktowali się między sobą.
Efekt wyniku
jest błędemw podejmowaniu decyzji, gdzie decyzja
zostaje podjęta na podstawie znajomości rezultatu. Inne błę-
dy, które mogą wpłynąć na końcowy efekt oceny prowadzonej
przez obserwatora, to [16]:
•
efekt kontrastu
– zwiększenie lub zmniejszenie obserwowa-
nych cech obiektu w zależności od porównania z wcześniej
obserwowanym obiektem;
•
efekt skupienia
– zwracanie nadmiernej uwagi na jeden
aspekt a ignorowania innych;
•
selektywna percepcja
– zaburzenie percepcji przez
oczekiwania.
Ocena subiektywna testu geometrii wiązki wydaje się być
dość trudnym do wykonania zadaniem bez uprzedniego in-
struktażu. Stąd konieczność przygotowania merytorycznego
osób, które będą prowadziły kontrolę fizycznych parametrów
technicznych aparatu rentgenowskiego. Tylko prawidłowo wy-
konany test jest gwarancją rzetelnego wyniku, a tym samym
odpowiedzi, czy dany aparat rentgenowski może być wykorzy-
stywany do wykonywania radiogramów.
Wnioski
1.
Podstawową trudnością w ocenie testu zgodności pola
świetlnego z polem wiązki promieniowania w grupie tech-
ników elektroradiologii była „identyfikacja granicy kolima-
cji i brak możliwości samodzielnego wykonania radiogramu
fantomu”, natomiast w grupie studentów – „interpretacja
zapisów metodologii oceny testu”.
2.
Średnia różnica oceny granicy kolimacji w stosunku do war-
tości referencyjnej jest znacznie wyższa w grupie studen-
tów niż techników. Przyczyną jest brak wiedzy i umiejętno-
ści wykonania testu wśród osób uczących się zawodu.
3.
W programie kształcenia przyszłych elektroradiologów
należy uwzględniać możliwość samodzielnego wyko-
nania i interpretacji testów podstawowych aparatury
rentgenowskiej.
Literatura
1.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 lutego 2011 r. w spra-
wie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizują-
cego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej
(t. jedn. Dz. U.
2013.1015 z póź. zm.).
2.
D. Oborska-Kumaszyńska:
Akredytowane czy z zezwoleniem
PWIS – jakość usług pomiarowych dla radiologicznych systemów
obrazowania
, Inżynier i Fizyk Medyczny, 2(1), 2012, 73-77.
3.
H. Kreienfeld, H. Klimpel, V. Bӧttcher:
General aspects and X-ray
ordinance, radiation generation and radiation protection
[w:]
C. Krettek, D. Aschemann:
Positioning techniques in surgical ap-
plications
, Springer Medizin Verlag, Heidelberg 2006, 19-39.
4.
J. Papp:
Quality management in the imaging sciences
, Elsevier
Mosby, St. Louis 2015, 19-34.
5.
General X-ray QA and QC. Guideline faculty of clinical radiology
.
The Royal Australian and New Zealand College of Radiologists,
Sydney 2013.
6.
M. Zakova:
Constancy test radiography X-ray devices with CR sys-
tems
. IFMBE Proceedings, 14/1, 2006, 1502-1503.
7.
J. Kuźnicki:
Optymalizacja obróbki fotochemicznej błon rentge-
nowskich a testy specjalistyczne
, Inżynier i Fizyk Medyczny, 3(1),
2012, 109-111.
8.
T. Denys, R. Kowski:
Szkolenie w zakresie programu zarządzania
jakością w cyfrowej pracowni radiologicznej (część praktyczna)
,
ŁOŚ Łódzki Ośrodek Szkoleniowo-Konsultacyjny, Łódź 2011, 14.
9.
CRU Report 54 Medical imaging – the assessment of image quali-
ty
,
International Commission on Radiation Units and Measure-
ments, 1996.
10.
Registration requirements & industry best practice for ionising
radiation apparatus used in diagnostic imaging, Part 6
, NSW
Environment Protection Authority, Sydney 2004.
11.
M. Smith-Levitin, I. Blickstein, A.A. Albrecht-Shach, R.D. Gold-
man, E. Gurewitsch, J. Strelzoff, F.A. Chervenak:
Quantitative
assessment of gray-level perception: observers’ accuracy is depen-
dent on density differences
, Ultrasound Obstet Gynecol, 10(5),
1997, 346-349.
12.
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia
15 czerwca 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzor-
cowych efektów kształcenia (Dz. U. 2012.744).
13.
J.T. III Dobbins:
Image quality metrics for digital systems, in Hand-
book of Medical Imaging
[w:] J. Beutel, H. Kundel, R. Van Metter
(red.):
Medical physics and psychophysics
vol. 1, SPIE, Bellingham
2000.
14.
A. Pascoal, C.P. Lawinski, I. Honey, P. Blake:
Evaluation of a so-
ftware package for automated quality assessment of contrast
detail images-comparison with subjective visual assessment
, Phys
Med Biol, 50(23), 2005, 5743-5757.
15.
R.M. Gagne, B.D. Gallas, K.J. Myers:
Toward objective and quan-
titative evaluation of imaging systems using images of phantoms
,
Med Phys, 33(1), 2006, 83-95.
16.
T. Jędryka:
Wpływ prowadzenia badań na wyniki oceny sensorycz-
nej
, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 718,
2006, 91-98.
