vol. 5 5/2016 Inżynier i Fizyk Medyczny
250
diagnostyka
\
diagnostics
artykuł
\
article
RO.C.8.System automatycznej
kontroli ekspozycji (AEC)
Propozycja 7 (RO.C.8)
Jednym z testów specjalistycznych w radiografii ogólnej
cyfrowej powinna być ocena systemu AEC przy zmianie
położenia głównego regionu detektora. Test ten powinien
polegać na sprawdzeniu, czy dla różnego położenia główne-
go regionu detektora systemu AEC otrzymuje się zbliżone
wartości obciążenia prądowo-czasowego lub kermy.
W radiografii analogowej w testach podstawowych i spe-
cjalistycznych sprawdza się, czy w wyniku ekspozycji, podczas
których użyto różnych komór systemu AEC, uzyskuje się obra-
zy o zbliżonym zaczernieniu. W radiografii cyfrowej podobny
test wykonywany jest jedynie podczas testów podstawowych.
Polega on jednak tylko na sprawdzeniu, czy przy różnych poło-
żeniach głównego regionu detektora AEC wartość obciążenia
prądowo-czasowego nie odbiega więcej niż o 30% od wartości
odniesienia. Brakuje testu sprawdzającego, czy dla różnego po-
łożenia regionu detektora otrzymuje się podobną ekspozycję.
RO.C.8.1.Ocena powtarzalności systemu AEC
Zalecenie 22 (RO.C.8.1)
W teście dotyczącym oceny powtarzalności systemu AEC
detektor promieniowania może być podczas serii pomiarów
umieszczony w dowolnym miejscu w wiązce.
Wynik testu ocenia się na podstawie porównania poszcze-
gólnych wyników pomiaru kermy z wartością średnią z serii po-
miarów. W związku z tym nie jest istotne, w którym miejscu jest
mierzona kerma, o ile lokalizacja detektora promieniowania nie
zmienia się podczas serii pomiarów. Detektor promieniowania
może być umieszczony np. na powierzchni fantomu, za fanto-
mem, na detektorze obrazu.
RO.C.8.2.Ocena systemu AEC
przy zmianie grubości fantomu
Zalecenie 23 (RO.C.8.2)
Podczas oceny systemu AEC przy zmianie grubości fantomu
kermę można mierzyć w wiązce za fantomem, niekoniecznie
bezpośrednio na powierzchni rejestratora obrazu.
Propozycja 8 (RO.C.8.2)
Sformułowanie „na powierzchni rejestratora obrazu” moż-
na zastąpić sformułowaniem „za fantomem”.
Ze względu na względny charakter oceny (porównanie po-
szczególnych mierzonych wartości ze średnią z mierzonych
wartości) nie jest konieczne przeliczanie kermy zmierzonej za
fantomem na kermę na powierzchni rejestratora obrazu. Oczy-
wiście w niektórych przypadkach możliwe jest umieszczenie de-
tektora promieniowania w miejscu, w którym normalnie znajdu-
je się detektor, np. dla systemów CR detektor promieniowania
może zostać umieszczony np. w zmodyfikowanej kasecie.
Propozycja 9 (RO.C.8.2)
Sformułowanie „wskaźnik ekspozycji” należy zastąpić przez
„kermę w powietrzu wyznaczoną na podstawie wskaźnika
ekspozycji”.
Zgodnie z Rozporządzeniem podczas testu ocenia się bądź
kermę na powierzchni rejestratora obrazu, bądź też wskaźnik
ekspozycji. Użycie podczas testu wskaźnika ekspozycji wyświe-
tlanego przez aparat przyspieszyłoby i ułatwiło wykonanie
testu. Zgodnie z dokumentem źródłowym [15] podany w Roz-
porządzeniu warunek nie dotyczy jednak wskaźnika ekspozycji
rozumianego jako wielkości wyświetlanej przez aparat, a kermy
na powierzchni rejestratora obrazu wyznaczonej na podsta-
wie wskaźnika ekspozycji. Wyznaczenie kermy na podstawie
wskaźnika ekspozycji jest możliwe, jeżeli znana jest wzajemna
zależność tych dwóch wielkości. Wskaźnik ekspozycji może być
związany z kermą nieliniowo lub w nieznany sposób, często inny
dla każdego producenta (zestawienie niektórych używanych
wskaźników ekspozycji można znaleźć w raporcie AAPM [4]).
Zastosowanie granicy 40% bezpośrednio na wskaźnik ekspo-
zycji oznaczałoby więc w praktyce różne tolerancje dla różnych
producentów.
W teście należy wykonać ekspozycje dla fantomu równo-
ważnego standardowemu pacjentowi oraz o grubości mniej-
szej i większej, ale z tego samego materiału. Ten zapis Rozpo-
rządzenia wyklucza możliwość uzyskania fantomu o większej
grubości poprzez dołożenie do 2,5 cm Al dodatkowej warstwy
np. 0,5 mm Cu. W przypadku zastosowania fantomu 2,5 cm Al
rozwiązaniem mogłoby być pozyskanie dodatkowego fantomu
o grubości np. 1,5 cm Al, wtedy poprzez składanie obu fanto-
mówmożna by było otrzymać grubości 1,5 cm, 2,5 cm oraz 4 cm.
RO.C.9.Czułość płyt obrazowych CR
Zalecenie 24 (RO.C.9)
Ocenę czułości płyt obrazowych należy wykonać w oparciu
o analizę obrazów nieprzetworzonych.
Dla obrazów przetworzonych wyniki testu mogłyby być
przypadkowe.
Zalecenie 25 (RO.C.9)
Kryterium testu należy rozumieć jako „różnica w odniesie-
niu do wartości średniej wynosi maksymalnie ±15%”.
