Inżynier i Fizyk Medyczny 5/2016 vol. 5
249
diagnostyka
/
diagnostics
artykuł
/
article
RO.A.Radiografia ogólna analogowa
RO.A.6.Geometria
Zalecenie 17 (RO.A.6.4)
Test zgodności środka krzyża pola świetlnego ze środkiem
rejestratora obrazu w szufladzie wykonuje się tylko dla apa-
ratów, w których do szuflady wkładamy kasety.
Zalecenie 18 (RO.A.6.5)
Test zgodności pola promieniowania rentgenowskiego z polem
rejestratora obrazu dla kolimatorów z automatycznym usta-
wieniem pola wykonuje się tylko dla aparatów, w których po
włożeniu kasety aparat automatycznie dopasowuje pole pro-
mieniowania (wyposażonych w tzw. automatykę formatową).
RO.A.9.Ekrany wzmacniające
Propozycja 6 (RO.A.9)
W Rozporządzeniu należy doprecyzować cel testu „ekrany
wzmacniające” podając, czy jest nim sprawdzenie działania
samych ekranów wzmacniających, czy stosowanego klinicz-
nie układu ekran–błona.
Jeżeli w pracowni stosuje się kasety różnej wielkości, to
w praktyce klinicznej wkłada się do nich błony różnej wielkości,
czyli z różnych paczek. Podczas Spotkania dyskutowano, czy test
ekranów wzmacniających należy wykonać:
––
używając dla każdego formatu kaset odpowiadającego mu
formatu błon. Taka sytuacja odpowiada praktyce klinicznej.
W wyniku tak przeprowadzonego testu dostajemy infor-
mację o tym, czy zdjęcia oglądane przez lekarza mają po-
dobne zaczernienie (sprawdzamy działanie całego układu
detekcyjnego);
––
używając dla wszystkich kaset jednego formatu błon (naj-
mniejszego) lub nawet jednej błony pociętej na kawałki
umieszczone w różnych kasetach. W takim przypadku
sprawdzamy działanie samych ekranów wzmacniających
z wyeliminowanym wpływem różnic między błonami. Taką
interpretację sugeruje sama nazwa testu („ekrany wzmac-
niające”, a nie np. „gęstość optyczna obrazów”).
Podczas Spotkania stwierdzono, że – niezależnie od różnic
poglądów między uczestnikami – zapisy w Rozporządzeniu nie
pozwalają na rozstrzygnięcie, jaka była intencja prawodawcy.
Kaseta kontrolna wymieniona w punkcie RO.A.9.1 to dowolna
kaseta, dla której wykonujemy trzy ekspozycje.
Testy ekranów wzmacniających należy wykonywać z użyciem
fantomu równoważnego standardowemu pacjentowi, ponie-
waż jego użycie zapewnia, że kaseta będzie eksponowana wid-
mem promieniowania zbliżonym do stosowanego klinicznie.
Test wykonuje się w trybie ręcznym (bez włączonego AEC).
RO.A.10.3.Natężenie oświetlenia zewnętrznego
Zalecenie 19 (RO.A.10.3)
Ocenę natężenia oświetlenia zewnętrznego negatoskopów
należy wykonać, spełniając jednocześnie następujące wa-
runki: negatoskop ma być wyłączony, pomiar ma być wyko-
nany na jego powierzchni, pozostałe warunki takie jak pod-
czas pracy lekarza radiologa oceniającego zdjęcia.
Zgodnie z Rozporządzeniem natężenie oświetlenia zewnętrz-
nego należy sprawdzić „przy wyłączonym negatoskopie, na jego
powierzchni oraz w takich samych warunkach, w jakich lekarz
radiolog ocenia zdjęcia rentgenowskie”. Użycie słowa „oraz” mo-
głoby sugerować wykonanie dwóch różnych pomiarów, jednak
chodzi o jeden pomiar.
Zalecenie 20 (RO.A.10.3)
Do pomiarów natężenia oświetlenia zewnętrznego nega-
toskopów należy użyć luksomierza o dopasowaniu widmo-
wym f1’ ≤ 3% oraz dopasowaniu kierunkowym f2 ≤ 5%.
Negatoskop może być oświetlony światłem pochodzącym
od różnych źródeł (np.: światło słoneczne, zwykła żarówka, ża-
rówka energooszczędna, świetlówka, diody LED). Użycie lukso-
mierza o gorszym dopasowaniu widmowym może skutkować
dużym błędem pomiaru (nawet rzędu kilkudziesięciu procent).
Dodatkowo niewłaściwa ocena kierunkowa promieniowania roz-
proszonego (parametr f2) zwiększa błąd pomiaru (w zależności
od konstrukcji głowicy: od kilku/kilkunastu nawet do kilkudzie-
sięciu procent).
W zakresie dopasowania kierunkowego proponowany był
ostrzejszy warunek f2 ≤ 1,5%. W dyskusji korespondencyjnej za-
uważono, że warunek ten jest spełniany jedynie przez nieliczne
mierniki. Znacznie więcej mierników spełnia warunek 5%, po-
dany w zaleceniach AAPM [5]. Sformułowane zalecenie zawiera
wartości zgodne z zaleceniami AAPM.
Współczynnik dopasowania widmowego f1’ oraz współczyn-
nik dopasowania kierunkowego f2 są zdefiniowane w normie [6].
RO.C.Radiografia ogólna cyfrowa
RO.C.6.Geometria
Zalecenie 21 (RO.C.6)
W radiologii cyfrowej w testach geometrii, które odnoszą
się do „środka uzyskanego obrazu” (RO.C.6.2, RO.C.6.4),
przez środek należy rozumieć środek obrazu zebranego
z całego detektora. W celu wykonania tych testów należy
usunąć z obrazu efekt ewentualnej wtórnej kolimacji cyfro-
wej. Wskazane jest użycie obrazu nieprzetworzonego.
