vol. 3 6/2014 Inżynier i Fizyk Medyczny
298
artykuł
\
article
radiologia
\
radiology
jest w stanie uchronić pacjenta od kolejnego badania wiążącego się
z kolejną dawką promieniowania i kontrastu. Niewłaściwy czas opóź-
nienia rozpoczęcia badania lub źle dobraną ilość środka kontrasto-
wego jesteśmy w stanie skorygować po wykonaniu badania, a także
stworzyć wirtualne obrazy badania bezkontrastowego. Wynika to
z charakterystyki absorpcji promieniowania rentgenowskiego przez
środki kontrastowe w zależności od jego energii. Im niższa energia,
tym silniej kontrast jest widoczny na obrazie TK (widać to na rysunku
2). Tym samym w sytuacji, gdy dla obrazów wykonanych rutynowo
przy napięciu 120 kV mamy zbyt słabe wzmocnienie kontrastowe,
wystarczy przesunąć okno energii w kierunku niższych wartości.
W odwrotnej sytuacji zwiększamy energię. Dla każdego badania
możemy poruszać się w obszarze od 45 do 150 keV. Dzięki obrazom
monoenergetycznym, działając prospektywnie, jesteśmy w stanie
poprawić jakość badań kontrastowych.
Podsumowanie
Tomograf komputerowy IQon pozwala uzyskać te same informacje,
co konwencjonalny tomograf i jednocześnie zebrać dane do analizy
spektralnej, analizy materiałowej oraz badań monoenergetycznych.
Wszystko w czasie jednego skanu, przy użyciu tej samej wiązki pro-
mieniowania rentgenowskiego, bez zwiększania dawki dla pacjenta.
Oczywiście wszystkie badania można wykonać z użyciem najnowo-
cześniejszych niskodawkowych protokołów iteracyjnej rekonstruk-
cji obrazów. Niewątpliwie IQon dokonuje prawdziwego przełomu
w dziedzinie diagnostyki obrazowej, pozwalając widzieć więcej w po-
jedynczym badaniu TK.
Literatura
1.
Philips
Heathcare: Iconic color quantification - Philips IQon Spectral
CT
, 2014.
2.
Prezentacje i materiały szkoleniowe firmy Philips
3.
T. Kraśnicki, M. Guziński, P. Podgórski, M. Sąsiadek:
Tomografia
komputerowa wieloenergetyczna: podstawy działania i główne zasto-
sowania kliniczne
, Inżynier i Fizyk Medyczny, 1, 2012, 181-183.
4.
M. Karçaaltıncaba, A. Aktaş:
Dual-energy CT revisited with multide-
tector CT: review of principles and clinical applications
, Diagn Interv
Radiol, 17, 2011, 181-194.
Fot. 6
. Wykresy materiałowe dla wybranych tkanek, kolor niebieski – tkanka tłusz-
czowa, żółty – zakontrastowana aorta, zielony – skrzeplina
Fot. 7
. Krzywe wzmocnienia wybranych obszarów w zależności od energii promie-
niowania, kolor niebieski – uwapniona blaszka miażdżycowa, żółty – skrzeplina, zie-
lony – zakontrastowana aorta
Fot. 8
. Badanie serca z prezentacją obrazów monoenergetycznych
znaleziska mają ten sam charakter. To, co jest niemożliwe do zdia-
gnozowania w obrazie tradycyjnym i wymagałoby dalszych badań
diagnostycznych, w obrazie spektralnym nie pozostawia żadnych
wątpliwości. Co istotne, badanie spektralne wykonane jest w sposób
retrospektywny, bez dodatkowego skanowania.
2. Analiza materiałowa
Tomografia dwuenergetyczna pozwala nawykonywanie analizmate-
riałowych, np. w celu określenia ilości wody oraz jodu w określonych
obszarach. Dość często, ze względu na bardzo podobny poziom ab-
sorpcji promieniowania rentgenowskiego trudno odseparować za-
kontrastowane naczynia od zwapnień. Z pomocą przychodzi tomo-
grafia dwuenergetyczna. W oparciu o wzorce, brane bezpośrednio
z badania pacjenta, możemy tworzyć modele tkanek (tłuszczowej,
zakontrastowanych naczyń, mięśni, zwapnień, organów) i bazując na
nich, precyzyjnie określić skład wybranego obszaru.
3. Badania monoenergetyczne
Choć ich idea jest najprostsza, a prezentacja wyników jest bardzo
zbliżona do tradycyjnego obrazowania TK, to moim zdaniem jest to
jedna z najważniejszych funkcjonalności tomografu spektralnego
IQon. Większość badań tomograficznych wykonywana jest z uży-
ciem środków kontrastowych. Mimo stosowania zautomatyzowa-
nych protokołów iniekcji, opartych na monitorowaniu wzmocnienia
kontrastowego, błędy wynikające z niewłaściwego podania kontra-
stu są jednym z najczęstszych powodów powtarzania badania (nie-
diagnostycznej jakości obrazu). Problemu tego nie rozwiąże „tra-
dycyjna” tomografia dwuenergetyczna, gdyż nie jesteśmy w stanie
przewidzieć wyniku badania odbiegającego od normy przed jego
wykonaniem. Jedynie retrospektywna analiza monoenergetyczna
