Inżynier i Fizyk Medyczny 6/2014 vol. 3
301
radiologia
/
radiology
artykuł naukowy
/
scientific paper
Badanie, które pozwala na precyzyjne określenie granicy guza
i tkanek zdrowych, a także precyzyjne odtworzenie położenia
danych struktur anatomicznych, to tomografia komputerowa.
W metodzie tej stosowane są skany poprzeczne obszaru ciała,
w którym znajduje się zmiana nowotworowa. Tomografia kom-
puterowa wykorzystuje dane o pochłanianiu promieniowania jo-
nizującego przez obiekt badany do rekonstrukcji przestrzennej
jego struktur wewnętrznych [3].
Mimo że badanie tomografii komputerowej nadal pozostaje
podstawową metodą obrazowania stosowaną w planowaniu
leczenia, coraz częstsze jest stosowanie nowych metod obra-
zowania, takich jak rezonans magnetyczny i pozytronowa tomo-
grafia emisyjna [4]. Badanie tomografii komputerowej i rezonan-
su magnetycznego są komplementarne, uzupełniające się, ale
nie konkurencyjne. Tomografia komputerowa daje szybszą dia-
gnostykę, jest mniej kosztowna i bardziej dostępna. Rezonans
magnetyczny natomiast to diagnostyka czasochłonna, bardziej
kosztowna, mniej dostępna, lecz bardziej szczegółowa. W połą-
czeniu z badaniem wykonanym metodą tomografii komputero-
wej jest bardzo przydatnym narzędziem w definiowaniu objęto-
ści do napromieniania w radioterapii.
Na fotografii 2 przedstawiono porównanie poprzecznych
skanów mózgowia u tego samego pacjenta ze zdiagnozowa-
nym oponiakiem w okolicy nerwu wzrokowego lewego. Trzy
górne skany to obrazy z rezonansu magnetycznego, począwszy
od lewej to sekwencja T2 TSE, T2 FLAIR (
Fluid Light Attenuation
Inversion Recovery
) i ostatnia T1 MPR po podaniu środka kontra-
stowego. Na fotografii 3 przedstawiono obraz z tomografii kom-
puterowej z wykorzystaniem odpowiedniego kernela do oceny
tkanek miękkich i kostnych.
Na fotografii 3 przedstawiono skany poprzeczne jamy brzusz-
nej w tomografii i rezonansie magnetycznym u pacjenta ze
zdiagnozowanym przerzutem do wątroby. Dwa górne skany to
obrazy z tomografii komputerowej przed i po podaniu środka
kontrastowego. Dwa dolne skany to obrazy z rezonansu magne-
tycznego w sekwencji T2 TSE bez i z supresją tkanki tłuszczowej.
Przewagą badania rezonansu magnetycznego nad innymi
metodami diagnostycznymi jest doskonała zdolność obrazo-
wania tkanek miękkich (mięśnie, więzadła, ścięgna, nerwy)
z dokładnością zbliżoną do atlasów anatomicznych i zmian w ich
obrębie (również naczyń krwionośnych), przy jednocześnie za-
chowanym obrazie struktur kostnych. Korzyści wynikające z sto-
sowania dodatkowych metod obrazowania jest bardzo dużo.
Najważniejszą z nich jest polepszenie całego procesu wizualiza-
cji w planowaniu leczenia. Rezonans magnetyczny jest badaniem
znacznie przewyższającym badanie tomografii komputerowej
ze względu na szereg zalet, takich jak lepsza kontrastowość
tkanek miękkich, możliwość uzyskania obrazów wysokiej roz-
dzielczości w dowolnej płaszczyźnie, a także brak artefaktów
pochodzących od struktur kostnych. Jeżeli chodzi o ogranicze-
nia tej metody, to przede wszystkim czasochłonność
(średnio badanie trwa ok. 30 minut). Cała aparatura,
a także jej eksploatacja jest bardzo kosztowna, co
wiąże się z mniejszą dostępnością tej metody. Bez-
względnym przeciwwskazaniem do wykonania ba-
dania MR jest posiadanie przez pacjenta rozrusznika
serca, magnetycznych implantów, starych klipsów
tętniaków, wszczepionych stymulatorów bądź meta-
lowych implantów świeżo po operacji. Pole magne-
tyczne wytwarzane przez aparat MR może spowo-
dować zakłócenia pracy rozrusznika i doprowadzić
do stanu zagrażającego zdrowiu i życiu pacjenta
[5]. Niebezpieczna jest również sytuacja, w której
pacjent w wyniku urazu ma pozostawione w gał-
ce ocznej metaliczne ciało obce, np. opiłek żelaza,
który pod wpływem pola magnetycznego może się
przemieścić i doprowadzić do uszkodzenia wzroku.
Względnym przeciwwskazaniem do badania MR jest
posiadanie przez pacjenta sztucznej zastawki, klip-
sów naczyniowych bądź metalicznych implantów or-
topedycznych, np.: endoprotez stawów biodrowych,
śrub bądź stabilizatorów [3]. Obrazowanie metodą NMR opiera
się na analizie właściwości fizycznych wodoru. Impulsy pola ma-
gnetycznego o częstotliwości rezonansowej wpływają na ich
pobudzenie, a podczas jego zaniku następuje emisja fal radio-
wych. W zależności od rodzaju tkanki różnica występuje także
w natężeniu sygnału, co umożliwia otrzymanie obrazu dwuwy-
miarowego tkanek, prezentowanego w skali szarości. Badanie
rezonansu magnetycznego pozwala na otrzymanie obrazów
wysokiej rozdzielczości i dobrej jakości w dowolnej płaszczyźnie.
Fot. 2
. Porównanie obrazówmózgowia w TK i MR. Trzy górne przekroje poprzeczne przedstawiają opo-
niaka nerwu wzrokowego lewego, obrazowanego w rezonansie magnetycznym. Dwa dolne przekroje
poprzeczne przedstawiają oponiaka nerwu wzrokowego lewego u tego samego pacjenta w badaniu TK.
Fot. 3
. Porównanie przekrojów poprzecznych jamy brzusznej w TK i MR. Dwa górne
przekroje poprzeczne przedstawiają obraz przerzutu w obrębie wątroby obrazowa-
nego w TK, natomiast dwa dolne przekroje poprzeczne przedstawiają ten sam prze-
rzut w obrębie wątroby w rezonansie magnetycznym.
