vol. 4 6/2015 Inżynier i Fizyk Medyczny
346
technologie
\
technologies
artykuł naukowy
\
scientific paper
rekonstrukcji bezpośrednio po usunięciu fragmentu żuchwy),
mniejsze ryzyko zdrowotne dla pacjenta, co wiąże się z mniej-
szą ilością znieczuleń ogólnych, niemal idealne dopasowanie
wszczepu do pozostałych tkanek twardych i zadowalająca es-
tetyka. Materiały używane do implantacji cechuje biozgodność
i wysoka wytrzymałość mechaniczna, co przywraca utracone
funkcje układu stomatognatycznego [19, 25, 26, 28, 32]. Jak
każda metoda operacyjnej rekonstrukcji tkanek, również i ta ma
wady, do których zalicza się wysoki koszt procedur, konieczność
dokładnego planowania zabiegu oraz wymóg wysoko wykwali-
fikowanego personelu medycznego. Niezbędny jest także skan
z tomografii komputerowej o wysokiej dokładności.
Metodą rekonstrukcyjną żuchwy, na którą warto zwrócić
szczególną uwagę, jest przeszczep autogennej kości strzałko-
wej. Procedura ta polega na wytworzeniu obiektu żuchwy pa-
cjenta, bazując na modelu 3D (stronę objętą zmianą odtwarza
się metodą odbicia lustrzanego) uzyskanego podczas tomogra-
fii komputerowej. Następnie na tak przygotowanym modelu
technik dogina implant tytanowy tak, by uzyskał kształt zgodny
z przebiegiem krawędzi tylnej gałęzi żuchwy, kąta żuchwy i brze-
gu dolnego trzonu żuchwy (Fot. 6, 7). Równolegle tworzony jest
drugi model na bazie TK strzałki. Model strzałki obrabia się me-
todą frezowania w sposób umożliwiający uzyskanie kilku (zwy-
kle trzech) fragmentów kostnych połączonych ze sobą cienkim
pasmem unaczynionych tkanek, które można złożyć w sposób
pozwalający na odtworzenie kształtu przestrzennego żuchwy
(Fot. 8-10). Tak przygotowany szablon poddaje się sterylizacji
w autoklawie i używa się go podczas pobierania materiału do
przeszczepu jako wzornika, zgodnie z którym chirurg wycina
potrzebną ilość tkanki kostnej. Podczas operacji żuchwy, zaraz
po wycięciu objętego procesem patologicznym fragmentu ko-
ści, przystępuje się do rekonstrukcji. W tym celu najpierw im-
plantowany jest wszczep tytanowy zespalający pozostawione
fragmenty żuchwy, a następnie na jego bazie kształtowany jest
przeszczep autogenny pozwalający zachować estetykę po wy-
gojeniu się ran pooperacyjnych i zajściu procesów remodelingu
kostnego oraz dostosowaniu tkanek miękkich do nowego rusz-
towania kostno-tytanowego [32].
Fot. 8, 9, 10
Trójwymiarowe obrazowanie i planowanie zabiegu rekonstrukcji żu-
chwy z użyciem przeszczepu autogennego z kości strzałkowej. Na zdjęciu 10 wzorni-
ki służące do określenia rozległości potrzebnego fragmentu kości strzałki.
Źródło: TRUMATCH
®
,
-
ges/default.aspx
Podsumowanie
Spośród wszystkich urazów w obrębie twarzoczaszki aż 40%
obejmuje urazy struktur oczodołu. Zmiany pourazowe w obrę-
bie rusztowania kostnego oczodołu zmieniają funkcje struktur
wewnątrzoczodołowych, rozmiary oczodołu, prowadząc do kom-
plikacji morfologiczno-czynnościowo-estetycznych [33]. Przy
zastosowaniu współczesnej technologii możliwe jest stworzenie
anatomicznych modeli przestrzennych opartych na TK, które są
używane jako szablony do tworzenia implantów tytanowych sto-
sowanych później do rekonstrukcji uszkodzeń podstawy oczodo-
łów [34]. Dzięki temu możliwe jest przywrócenie przedurazowej
morfologii struktur kostnych oraz zapobieżenie dalszym kompli-
kacjom. Wykorzystywanych do tego celu jest wiele metod chirur-
gicznych oraz materiałów służących do rekonstrukcji.
Użycie szybkiego prototypowania i możliwość tworzenia
modelu oczodołów obniża koszty i ułatwia przedoperacyjne
planowanie. Model ten służy jako szablon do tworzenia właści-
wych implantów, a w czasie zabiegu używa się go do orientacji
w aktualnym położeniu implantu oraz do określenia położenia
odpowiednich punktów anatomicznych [35]. Model jest zwykle
konstruowany jako lustrzane odbicie struktury jednoimiennej,
a następnie poddawany komputerowej korekcji.
Etap przedoperacyjny obejmuje docięcie i odpowiednie ukształ-
towanie tytanowego elementu rekonstrukcyjnego odpowiednio
według objawów klinicznych, modelu i danych z CT. Celowe jest
pokrycie defektu kości i zapewnienie podparcia dla gałki ocznej.
Podobnie częstym zastosowaniem technologii przyro-
stowych jest wykorzystanie modeli trójwymiarowych do
Fot. 6, 7
Modele 3D żuchwy z implantami tytanowymi doginanymi do przebiegu krawędzi i kąta żuchwy
Źródło: KLS Martin
®
,
osteosynthesis/mandibula/23-mm-smart-shape-system/?l=2;
Z materiałów dr. Aubry’a i wsp., ECR 2013/C-1473, doi: 10.1594/ecr2013/C-1473
6
7
8
9
10
