IFM_201506 całość 150 dpi - page 38

vol. 4 6/2015 Inżynier i Fizyk Medyczny
340
artykuł
\
article
ultrasonografia
\
ultrasonography
zabiegu w przypadku nawrotu choroby. HIFU można stosować
u pacjentów w celu uzupełnienia procesu leczenia po uprzednim
zabiegu radioterapii, brachyterapii lub prostatektomii.
Innym sposobem zastosowania fal akustycznych w terapii jest
litotrypsja.
Litotrypsja lub ESWL
W literaturze oraz w potocznym użyciu zabieg litotrypsji moż-
na spotkać pod pojęciem ESWL (
Extracorporeal Shock Wave
Lithotripsy
). Fala uderzeniowa w tym badaniu ogniskowana jest
na kamieniach nerkowych lub żółciowych i poprzez naprężenia
mechaniczne są one kruszone.
Fala uderzeniowa w ośrodku powstaje w momencie bardzo
szybkiego (czas trwania rzędu mikrosekund) dostarczenia ener-
gii. Uwolniona energia przybiera kształt fali, na froncie której
występuje gwałtowny wzrost ciśnienia, temperatury i gęstości.
Natężenie fali uderzeniowej jest obliczane jako stosunek
przyrostu ciśnienia frontu fali do ciśnienia w ośrodku panującym
pierwotnie.
Ruch fali uderzeniowej w ośrodku ulega tłumieniu, odbiciu
i załamaniu.
Wpierwszym przypadku fala uderzeniowa rozchodząca się po
coraz to większym obszarze zamieniana jest na falę akustyczną.
Największe tłumienie zaobserwować można przy samym źródle
fali uderzeniowej i mocno maleje wraz ze wzrostem odległości
od niego.
Fala uderzeniowa przechodząca z jednego ośrodka do dru-
giego ulega odbiciu, a natrafiając na przeszkodę znajdującą się
w ośrodku, w którym się porusza, podlega prawu dyfrakcji.
Zasada działania Lithotriptera
Urządzenie wytwarza wysokociśnieniowe impulsy wprowadza-
ne do organizmu człowieka za pośrednictwem żelowej membra-
ny wypełnionej płynem. Aby uzyskać jak najlepsze rezultaty ba-
dania, głowica musi ściśle przylegać do ciała. Można to uzyskać,
stosując odpowiednie i przystosowane żele o oporze akustycz-
nym podobnym do wodnego.
Fala uderzeniowa w głowicy aktywowana jest impulsem elek-
trycznym. Ciśnienie w ognisku fali wynosi od 50 do 150 MPa.
Ciśnienie wytwarzane do zabiegu uzależnione jest od rodza-
ju kamieni oraz ośrodka, w którym mają zostać rozkruszone.
Kluczowe jest tu przyłożenie takiego ciśnienia, które przekro-
czy granicę wytrzymałości kamienia kruszonego. Aby uniknąć
uszkodzeń tkanek przylegających, falę uderzeniową ogniskuje
się na kamieniu, a jej dostarczenie dzieli się na kilka impulsów.
Zwiększa to bezpieczeństwo i skuteczność metody.
Aby dobrze zogniskować falę uderzeniową na kamieniu, na-
leży go w jakiś sposób zobrazować. Wykorzystuje się w tym
celu urządzenia rentgenowskie w postaci ramienia „C”. Niestety
nie każdy rodzaj kamienia da się zobrazować w ten sposób. Ka-
mienie, których skład chemiczny nie pozwala na zobrazowanie
ich przy pomocy promieniowania rentgenowskiego, uwidacz-
nia się na USG. Istnieją także urządzenia, które w swoim skła-
dzie posiadają zarówno część detekcyjną rentgenowską, jak
i ultrasonograficzną.
Dla bezpieczeństwa pacjenta badanie synchronizowane jest
przez system komputerowy sprzężony z ultrasonografem, który
steruje łóżkiem, na którym leży pacjent, oraz samą głowicą. Do
systemu podłączony jest także układ monitorujący EKG i aryt-
mię pracy serca.
Przedstawione sposoby zastosowania fal ultradźwiękowych
wykorzystują w terapii niekorzystne zjawiska fizyczne z diagno-
styki ultrasonograficznej do uzyskania pożądanych efektów
w celach klinicznych.
Fot. 1
Litotrypter, litotryptor Econolith 3000
Źródło:
Bibliografia
1.
Leczenie raka metodą HIFU
,
/
usługa-hifu.html, data dostępu: 10.12.2015.
2.
A. Gugała, A.A. Krawczyk:
HIFU – Leczenie miejscowe raka gru-
czołu krokowego
, Przegląd Urologiczny, 39(5), 2006, 41, http://
, data dostę-
pu: 10.12.2015.
3.
Z. Wolski, K. Rożnowski:
Termiczna przezodbytnicza ablacja
ultradźwiękowa stercza (HIFU) – pierwsze zabiegi w Polsce
, Prze-
gląd Urologiczny, 40(6), 2006, 27,
-
giczny.pl/artykul.php?1144, data dostępu: 10.12.2015.
4.
A. Nowicki:
Terapeutyczne zastosowanie
ultradźwięków,
[w:] W. Jakubowski (red.):
Ultrasonografia
, 34, 2008, data dostę-
pu 10.12.2015.
5.
K. Miłowska:
Ultradźwięki – mechanizmy działania i zastosowanie
w terapii sonodynamicznej
, Postepy Hig Med. Dosw., 61, 2007,
338-349.
6.
A. Nowicki:
Wstep do ultrasonografii. Podstawy fizyczne i instru-
mentacja
, Medipage, Warszawa 2003.
7.
V. Gibbs, D. Cole, A. Sassono:
Ultrasound Physics and Technology
HOW, WHY AND WHEN
, Elsevier 2009.
8.
F. Jaroszczyk:
Biofizyka medyczna
, Wydawnictwo Uczelniane
Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego, 1993.
9.
R. Tadeusiewicz i P. Augustyniak (red.):
Podstawy Inzynierii Bio-
medycznej 1
, Wydawnictwo AGH, Kraków 2009.
10.
A. Nowicki:
Ultradzwieki w medycynie – wprowadzenie do współ-
czesnej ultrasonografii
, PAN, Warszawa 2010.
1...,28,29,30,31,32,33,34,35,36,37 39,40,41,42,43,44,45,46,47,48,...56
Powered by FlippingBook