Page 34 - IFM_201303_vB calosc 150 dpi
Basic HTML Version
vol. 2 3/2013 Inżynier i Fizyk Medyczny
146
artykuł
\
article
radioterapia
\
radiotherapy
wpływ ma zasięg rozpraszanych elektronów. Dlatego im więk-
sza energia promieniowania fotonowego, tym większy półcień.
Wyniki pomiarów profili słabo pokazują tę energetyczną zależ-
ność, gdyż używane detektory sztucznie poszerzają półcień.
Prawidłowy pomiar półcienia wymaga użycia detektorów o bar-
dzo małych rozmiarach poprzecznych, takich jak diody półprze-
wodnikowe czy detektory diamentowe. Niestety również i
te
detektory, jakkolwiek posiadające bardzo wysoką rozdzielczość
przestrzenną, nie są bez wad. Detektory półprzewodnikowe
wykazują dość silną zależność energetyczną, a
detektory dia-
mentowe dość silną zależność od mocy dawki. Zagadnienie to
zostało opisane w publikacji R. Dąbrowskiego [4].
Źródła akceleratorów można uważać za punktowe. Ich po-
przeczne rozmiary nie przekraczają 0,15 cm, aczkolwiek bardzo
precyzyjne pomiary rozkładu natężenia emitowanego ze źródeł
promieniowania wykazują, że emisja nie jest jednorodna. Rów-
nież wielkość tych źródeł znacząco różni się dla poszczególnych
akceleratorów. Zmierzone przez Jaffraya wielkości źródeł mają
średnice od 0,5 mm do 3,4 mm (te największe rozmiary źródła
miały akceleratory Therac, obecnie nieprodukowane). Typo-
we wartości wielkości źródeł dla akceleratorów Variana 2100c
to około 1 mm. Nieznacznie mniejszą wartość wielkości źródła
zmierzono dla akceleratora Siemens KD-2 [5].
Podsumowanie
Wwielu przypadkach we współczesnej radioterapii stosowane są
bardzo małe wiązki. Z
jednej strony wymaga to od fizyków me-
dycznych szczególnej ostrożności wwykonywaniu pomiaróworaz
w stosowaniu systemów planowania leczenia, z drugiej natomiast
wiedzy na temat „budowania dawki” zarówno w
kierunku poru-
szania się fotonów, jak i w kierunku prostopadłym. Mam nadzieję,
że wyniki prac Nizina, przedstawione w
tej publikacji, pozwolą
czytelnikowi lepiej zrozumieć omawiane zagadnienie.
LITERATURA
1.
B.E. Bjärngard, J.E. Tsai, R.K. Rice:
Doses on the central axes of
narrow 6-MV x-ray beams
, Medical Physics, 17, 1990, 994-999.
2.
P.S. Nizin, X.S. Chang:
Primary dose in photon beams with lateral
electron disequilibrium
, Medical Physics, 18, 1991, 745-748.
3.
K.R. Hogstrom, M.D. Mills, P.R. Almond:
Physics in Medicine and
Biology
, 26, 1981, 445-459.
4.
R. Dąbrowski:
Dozymetr małych pól fotonowych
, Inżynier i
Fizyk
Medyczny 1, 2012, 99-104
5.
D.A. Jaffray, J.J. Batista, A. Fenster, P. Munro:
X-ray sources
of medical accelarators: focal and extra focal radiation
, Medical
Physics, 20, 1993, 1417-1427.
ul. Rolna 165
|
02-729 Warszawa
|
tel. 22 852 32 73
e-mail:
|
już wkrótce
System do pomiarów dozymetrycznych 4D
oraz kontroli jakości dla technik
obrotowych i łukowych
Szybka i prosta weryfikacja planu leczenia pacjenta.
Budowa modułowa umożliwia stosowanie
matryc z rodziny OCTAVIUS.
Pomiar rozkładu dawki.
Określenie parametrów wiązki
(symetria, płaskość, dawka w osi centralnej i wiele innych).
Matryca wielodetektorowa wysokiej
rozdzielczości przeznaczona dla
małych pól promieniowania (10×10 cm)
reklama
