Page 37 - IFM_201303_vB calosc 150 dpi

Inżynier i Fizyk Medyczny 3/2013 vol. 2 149
artykuł / article radioterapia / radiotherapy
Rys. 2 Rozkład dawki – technika konformalna z zastosowaniem wielu pól oraz pół wiązek.
Neuroblastoma nadnerczy w IV stopniu zaawansowania klinicznego [1]
Rys. 3 Rozkład dawki – technika AP. Neuroblastoma
nadnerczy IV stopień zaawansowania klinicznego.
Najbardziej wskazana technika, pól przeciwstawnych
lub przeciwległych. Cel: uzyskanie homogenicznej dawki
w terenie kręgosłupa (uniknięcie skoliozy) [1]
Rys. 4 Mechanizm działania i stanowisko do radioterapii protonowej oka. Stosowana między innymi w siatkówcza-
ku, zapeniająca 98-100% kontrolę miejscową [2]
Rys. 1 Rozkład dawki – technika 2 pól skośnych. Neurobla-
stoma nadnerczy w IV stopniu zaawansowania klinicznego [1]
planowanej techni-
ką 3D dawki oscylują
w granicach 50 Gy
(dla glejaków nacie-
kających 54 Gy, dla
gwiaździaków wło­
sowatokomórkowych
50,4 Gy w 28 frak-
cjach). Objętość na-
promieniowania po-
winna uwzględniać
teren guza resztko-
wego z małym mar-
ginesem tkanki zdrowej (0,5-1 cm, jedynie w glejakach nacie-
kających do 2 cm). Radioterapia OUN (Ośrodkowego Układu
Nerwowego) wiąże się z dużym ryzykiem uszkodzenia jego
struktur oraz indukowania guzów tarczycy. Powikłania póź-
ne (występujące po 6 miesiącach od zakończenia napromie-
niowania) dotyczą najczęciej mózgowia (martwica popro-
mienna przy dawce 60 Gy), rdzenia kręgowego (przewlekłe
postępujące zapalenie rdzenia kręgowego dawka 45 Gy),
oka (najbardziej wraż-
liwa soczewka – zaćma
popromienna dawka
8 Gy, siatkówka reti-
nopatia popromienna
dawka 45 Gy oraz zapalenie nerwu II dawka 50 Gy), ucha we-
wnętrznego (przewlekłe popromienne zapalenie ucha środ-
kowego, uszkodzenie słuchu dawka 40-50 Gy). Neuroblasto-
ma jest guzem o dużej promieniowrażliwości. Współczesną
radioterapię stosuje się na lożę guza w stopniach II (w przy-
padkach koniecznych jak niekorzystna histopatologia), III i IV.
Protokoły zalecają sumaryczną dawkę 10-15-20 Gy (NWTS
– National Wilms Tumor Study, SIOP – Societe Internationale
d’Oncologie Pediatrigue , PPGGL – Polska Pediatryczna Grupa
Guzów Litych ) podaną metodą frakcyjną w zależności od
stopnia zaawansowania i typu histopatologicznego. Przy za-
stosowaniu wyższych dawek promieniowania stwierdza się
późne, popromienne uszkodzenia narządów, zaniki mięśnio-
we, deformacje tułowia oraz u 10% ryzyko rozwoju wtór-
nego nowotworu. W rdzeniakach płodowych oś mózgowo-
-rdzeniową napromieniowuje się dawką 35-36 Gy, dół tylny
czaszki 54-56 Gy. W przypadku pacjentów z grupy „małego”
ryzyka stosuje się dawkę zredukowaną, tj. 24-25 Gy. U dzieci
poniżej 3 roku życia radioterapię rozpoczyna się w momen-
cie wznowy lub rozsiewu nowotworowego. We wszystkich
złośliwych wyściółczakach u dzieci i młodzieży powinno sto-
sować się napromieniowanie całego mózgowia.
W guzach pnia mózgu naciekających margines napro-
mieniania wynosi 2 cm, a stosowane dawki do 54 Gy. 2-let-
nie przeżycia obserwuje się tylko w 20% przypadków.
Ciekawe wyniki dotyczące przeżywalności pacjentów
poniżej 3 roku życia uzyskano w Szpitalu Dziecięcym
wMemphis. Zabieg neurochirurgiczny wykonano u 153
chorych. W 125 przypadkach guz usunięto całkowicie,
w 17 uzyskano resekcję prawie całkowitą, a w 11 czę-
ściową. Pacjentów podzielono na dwie grupy. W pierw-
szej zastosowano radioterapię konformalnąwdawkach
59,4 Gy lub 54 Gy. Część dzieci poddano wcześniejszej
chemioterapii. Odsetek przeżyć 7-letnich wyniósł 81%,
w tym 69,1% bez wznowy. W drugiej grupie zastoso-
wano nowatorską metodę natychmiastowej radiotera-
pii bez chemioterapii. Uzyskano lepsze wyniki leczenia
– odsetek przeżyć 7-letnich wzrósł o 4%, czyli sięgnął
85% z wyraźnym wzrostem przeżyć bez wznowy sięga-
jących 76,9%.