Page 51 - IFM_201405_v9.indd

Inżynier i Fizyk Medyczny 5/2014 vol. 3 265
informatyzacja / informatization artykuł naukowy / scientific paper
– xDT: format wymiany danych stworzony dla celów medycznych
(używany w niemieckim systemie ochrony zdrowia) [17].
Zabezpieczenie danych realizuje się za pomocą:
– kodowania zapisywanych oraz przesyłanych informacji,
– systemu identyfikacji elektronicznej oraz uwierzytelnienia
osób posiadających dostęp do EHR,
– systemów tworzenia kopii zapasowych i odzyskiwania danych
w celu zabezpieczenia zawartości EHR,
– uniemożliwienia bezprawnego dostępu i dokonywania zmian
w danych podczas transferu, a także ingerencji w kopie zapaso-
we (użycie algorytmów kryptograficznych) [18].
Ocena finansowa
Zastosowanie EHR pozwala na zwiększenie efektywności działań o ok.
6% w skali roku. Jego miesięczne koszty wdrożenia są równoważne
z obciążeniem finansowym powstającym w wyniku przeprowadzenia
kilku nieuzasadnionych badań wstępnych w omawianym czasie [19-21].
Szybko zauważalne oszczędności związane z wdrożeniem EHR
występują tylko w przypadku dużych instytucji. Przykładowo Bri-
gham and Women’s Hospital w Bostonie uzyskał oszczędności na
poziomie 5-10 mln dolarów netto rocznie. Wiązało się to również ze
zmniejszeniem poważnych błędów medycznych o 55%. Inny szpital
zaoszczędził 8,6 mln dolarów rocznie na zastąpieniu dokumentacji
papierowej cyfrową oraz 2,8 mln dolarów rocznie na stworzeniu pa-
cjentom elektronicznego dostępu do wyników laboratoryjnych [22].
Jednak dla pojedynczych gabinetów praktyki lekarskiej zwrot kosz-
tów implementacji nie jest już tak dynamiczny i wymaga długiego
czasu. Cytując ankietę DesRoches z 2008 roku, aż 66% lekarzy uzna-
je finanse za główną barierę we wdrożeniu EHR [23]. Według badań
z 2002 roku wstępne koszty wdrożenia to 50 000-70 000 dolarów na
jednego lekarza [24]. Analiza koszt – efekt z 2003 roku ujawnia, że po
okresie 5 lat użytkowania EHR osiągnięto zysk rzędu 86 000 dolarów
netto/świadczeniodawcę [25]. Kolejna analiza z 2005 roku wykazała,
że średnio po 2,5 roku następuje spłacenie poniesionych kosztów
wstępnych [26]. Ostatnie wyliczenia z 2011 roku potwierdzają, że
wstępne obciążenie zmniejszyło się do 32 000 dolarów/lekarza, co
wiąże się z większą dostępnością tej aplikacji w przyszłości [27].
Zastosowanie na świecie
W Wielkiej Brytanii początkowe próby wdrożenia EHR rozpoczę-
to w 2005 roku z założeniem, że w 2010 roku każdy pacjent będzie
zarejestrowany w systemie. Państwo to jest prawdopodobnie jed-
nym z liderów wdrożenia EHR na świecie [28]. Australia zainicjowa-
ła wdrożenie EHR w czerwcu 2012 roku i do tej pory następuje jej
rozwój pod nazwą PCEHR (Personally Controlled Electronic Health
Record) [29]. Austria wprowadziła aplikację w grudniu 2012 roku
pod nazwą EHR-Act [30]. Kanada dokonała włączenia do kilku pro-
jektów EHR w zakresie niektórych prowincji i jest na etapie analizy
zasad wewnętrznej współpracy. Jordania w 2009 roku podjęła decy-
zję o rozwinięciu e-infrastruktury, czego następstwem w 2010 roku
było wdrożenie w trzech największych szpitalach VistA EHR. Gdy
cały proces zostanie zakończony, kraj ten będzie posiadał pełną sieć
EHR składającą się z ponad 850 szpitali i klinik [31]. Dania nie posiada
w pełni wdrożonej aplikacji pomimo jej obligatoryjności dla lekarzy
pierwszego kontaktu i szpitali. Dane pacjentów są nadal rejestrowa-
ne w e-journal [32]. Estonia jest pierwszym krajem na świecie, który
wprowadził system EHR, rejestrując całą historię medyczną od na-
rodzin aż po śmierć [33]. Indie posiadają Narodowy Portal Medyczny
zgodny w działaniu z wytycznymi EHR. Ze względu na różnorodnych
dostawców z zakresu e-usług ochrony zdrowia, dane medyczne są
dostępne i można je łatwo przesyłać [34].
W Holandii od 2012 roku większość lekarzy pierwszego kontaktu
oraz wszystkie apteki i szpitale stosują EHR. Dodatkowo do archi-
wizacji obrazów medycznych jest używany PACS (Picture Archiving &
Communications System). Pomimo wdrożenia najnowszych technolo-
gii, Holendrzy najczęściej stosują do wymiany danych medycznych
pomiędzy szpitalem a lekarzem system EDIFACT (Electronic Data
Interchange For Administration) [35]. Zjednoczone Emiraty Arabskie
posiadają narodowy system EHR, który wykorzystują do oceny ryzy-
ka chorób sercowo-naczyniowych [36]. Arabia Saudyjska otrzymała
w 2010 roku nagrodę za zaawansowany rozwój EHR funkcjonujący
pod nazwą Saudi Arabia National Guard Health Affairs.
Polska ciągle rozwija i wdraża do swoich placówek system EHR.
Obligatoryjnie od 1 sierpnia 2014 roku miała istnieć pełna Elektro-
niczna Dokumentacja Medyczna, lecz termin ten nie zostanie dotrzy-
many. Z tego powodu placówki otrzymają karencję i zostaną zobligo-
wane od 1 sierpnia 2016 roku do raportowania zdarzeń medycznych,
obsługi e-Recept, e-Skierowań, e-Zleceń oraz udostępnienia Inter-
netowego Konta Pacjentom. W kolejnym terminie, tj. od 1 stycznia
2017 roku, obowiązek raportowania obejmie skierowania i zlecenia
na wyroby ortopedyczne. Natomiast od 1 sierpnia 2017 roku tego
typu działania będą dotyczyć pozostałej dokumentacji medycznej,
w tym wyników badań pacjentów [37].
Wnioski
EHR jest bardzo przydatną aplikacją dla personelu medycznego i całej
placówki ochrony zdrowia ze względu na uniwersalność w zastosowaniu
oraz zapewnienie znacznej pomocy w codziennej pracy. Udogodnienia
dotyczą nie tylko spraw klinicznych, ale także administracyjnych. Szybki
i łatwy dostęp do szczegółowych danych pacjenta to nie tylko oszczęd-
ność czasu, lecz także trafniejsza diagnoza lubwpływ na ocalenie życia.
Dla lekarzy jest to istotne i poręczne źródło informacji o historii
chorób, przebytych zabiegach, zażywanych lekach i alergiach dane-
go pacjenta. Układ informacji jest przejrzysty i prostszy do przepro-
wadzenia wnikliwej analizy. Wszelkie możliwe pomyłki w zakresie
interakcji przepisanych leków lub reakcji alergicznych są na bieżąco
monitorowane i oznaczane ostrzeżeniami. Dodatkowo zostaje zlikwi-
dowana nieczytelność tworzonej odręcznie dokumentacji, co zapew-
nia większe poczucie bezpieczeństwa moralnego i prawnego lekarza
oraz danej placówki. Zdalny dostęp do plannera pracy w danej jedno-
stce pozwala na efektywniejsze wykorzystanie swojego czasu.
Pozostałemu personelowi medycznemu EHR umożliwia lepsze
planowanie pracy oraz odciążenie od czasochłonnych procedur