vol. 5 1/2016 Inżynier i Fizyk Medyczny
26
artykuł
\
article
radioterapia
\
radiotherapy
Materiały i metody
Względne pomiary rozkładów dawek – pomiary procentowej
dawki głębokiej (PDG) i pomiary profili wiązki – są obok wydaj-
ności podstawowymi danymi wejściowymi dla systemów plano-
wania leczenia.
PDG i profile wiązek mierzono dla wiązek wysokoenergetycz-
nego promieniowania X o potencjale nominalnym 6 i 15 MV,
generowanych przez akcelerator liniowy Clinac 2300/CD firmy
Varian.
Pomiary wykonano dla pól otwartych o wymiarach: 5 x 5 cm
2
,
10 x 10 cm
2
, 20 x 20 cm
2
, 30 x 30 cm
2
i 35 x 35 cm
2
oraz dla pola
z klinem 60
0
, 15 x 35 cm
2
i 35 x 15 cm
2
. Klin musiał być w dwóch
położeniach bo maksymalny wymiar boku pola klinowanego dla
klina 60
o
to 15 cm – najprawdopodobniej pozycja IN 35 x 15 cm
2
i pozycja RIGHT 15 x 35 cm
2
.
Profile mierzono na głębokościach 5 cm, 10 cm i 30 cm, w jed-
nej płaszczyźnie głównej, pod górnymi szczękami kolimatora.
Pomiary wykonano następującymi detektorami:
•
komorą płaską Markus (PTW, typ 23343);
•
komorą cylindryczną o objętości czynnej 0,125 cm
3
(Semi-
flex chamber, PTW, typ 31010);
•
komorą cylindryczną o objętości czynnej 0,015 cm
3
(PinPo-
int chamber, PTW, typ 31014);
•
diodą półprzewodnikową (PTW, typ 60008);
•
detektorem diamentowym (PTW, typ 60003).
Komory przedstawiono na fotografii 1, a ich wymiary podano
w tabeli 1 [2].
Tabela 1
Wymiary i objętości czynne użytych detektorów
Detektory
Wymiar w kier. II
do osi głównej
detektora [mm]
Wymiar w kier.
do osi głównej
detektora
[mm]
V [cm
3
]
Markus (typ 23343)
6
-
0,055
Semiflex (typ 31010)
6,9
6,5
0,125
PinPoint (typ 310140)
3,4
3,4
0,015
Dioda (typ 60008)
0,0025
1,1
0,0025
Det. diamentowy
(typ 60003)
0,1-0,4
0,1-0,4
0,001-0,006
Pomiary wykonywano w następujących położeniach osi de-
tektora względem osi wiązki:
•
komora Markus – PDG i profile, położenie równoległe;
•
komora cylindryczna o objętości 0,125 cm
3
– PDG i profile
– położenie prostopadłe (oznaczenie na rysunkach -Th(h))
i równoległe Th(v);
•
komora cylindryczna Pin Point o objętości 0,015 cm
3
– PDG
i profile – położenie prostopadłe;
•
dioda półprzewodnikowa – PDG położenie równoległe –
Dioda(h), profile położenie prostopadłe Dioda(v) i równole-
głe Dioda(h);
•
detektor diamentowy – profile położenie prostopadłe Dia-
ment(v) i równoległe Diament(h).
Wymiary użytych detektorów w kierunku mierzonego profilu
wynoszą: Markus – 6 mm, Th(h) – 6,5 mm
,
Th(v) – 6,9 mm, PinPo-
int(h) – 3,4 mm, Dioda(h) – 2,5 mm, Dioda(v) – 1,1 mm, Diamen-
t(h) – od 0,1 do 0,4 mm.
Do pomiarów użyto fantom wodny, analizator pola MP3 (fir-
my PTW) z oprogramowaniem Mephysto v. 7.42.
Fot. 1
Detektory użyte do pomiarów: (a) komora płaska Markus, (b) komora cylindryczna o objętości czynnej 0,125 cm
3
, (c) komora cylindryczna o objętości czynnej 0,015, (d) dioda
półprzewodnikowa, (e) detektor diamentowy
Źródło: [2].
