Inżynier i Fizyk Medyczny 3/2017 vol. 6
157
radiologia
/
radiology
artykuł naukowy
/
scientific paper
Streszczenie
Z
godnie z polskimi wymogami prawnymi do wy-
znaczania dawek indywidualnych otrzymywa-
nych przez pacjentówpodczas badań rentgenowskich
mogą służyć następujące wielkości fizyczne: DAP
(
Dose Area Product
), dawka wejściowa oraz wejściowa
dawka powierzchniowa. W niniejszej pracy opisano
metodę pośredniego wyznaczania wejściowej dawki
powierzchniowej dla pacjentów poddawanych ba-
daniom radiograficznym. Zaprezentowano również
przykładowe wartości wejściowej dawki powierzch-
niowej wyznaczone dla pacjentów badanych za po-
mocą aparatu rentgenowskiego z detektorem obrazu
typu ekranwzmacniający – film. Wyznaczonewartości
porównano z poziomami referencyjnymi określonymi
w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 18 lutego
2011 roku w sprawie warunków bezpiecznego stoso-
wania promieniowania jonizującego dla wszystkich
rodzajów ekspozycji medycznej (Dz. U. z 2013 r. poz.
1015 z późn. zm.). Opisana metoda wymaga wykona-
nia szeregu czasochłonnych czynności i pomiarów,
powtarzanych po każdej istotnej naprawie aparatu
rentgenowskiego, zmianach rejestratora obrazu, itp.
mogących mieć wpływ na wartość wejściowej dawki
powierzchniowej otrzymywanej przez danego pa-
cjenta. Spełnienie wymogów prawnych dotyczących
szacowania dawek indywidualnych pochodzących
z narażenia medycznego do celów radiodiagnostycz-
nych wymaga zwiększonego nakładu pracy, czasu
i środków w każdej jednostce ochrony zdrowia, która
zdecyduje się na stosowaniemetody pośredniegowy-
znaczania wejściowej dawki powierzchniowej.
Słowa kluczowe:
dawka wejściowa,
wejściowa
dawka powierzchniowa, poziomy referencyjne, wy-
dajność lampy rentgenowskiej
Abstract
A
ccording to Polish legal requirements fol-
lowing physical quantities: DAP (Dose Area
Product), incident air kerma and entrance surface
air kerma can be applied to the assessment of the
individual doses received by patients during X ray
examinations. The method of the indirect assess-
ment of the entrance surface air kerma for patients
undergoing X ray examinations is presented in this
paper. Furthermore, exemplary values of the en-
trance surface air kerma for patients examined with
the use of X ray unit equipped with the screen – film
image detector are presented in this paper. Estab-
lished values have been compared with the refer-
ence levels given in the Polish Regulation of the
Ministry of Health dated 18 February 2011 on the
safe use of ionizing radiation in all types of medical
exposures (J. Law Repub. Poland 2013, item 1015
with later changes). Described method requires
performing of a number of time-consuming tasks
and measurements, repeated after each significant
X ray unit repair, exchange of the image detector,
etc. that may influence the entrance surface air
kerma value received by a given patient. Fulfilment
of legal requirements regarding assessment of the
individual doses from medical exposure in the radi-
odiagnostic use requires increased workload, time
and resources in each health protection unit that
decides to use the method of indirect assessment
of the entrance surface air kerma.
Key words:
incident air kerma, entrance surface air
kerma, reference levels, X ray tube output
Wejściowa dawka powierzchniowa
w radiografii ogólnej
Entrance surface air kerma in general radiography
Iwona Grabska, Katarzyna Pasicz, Ewa Fabiszewska, Witold Skrzyński
Zakład Fizyki Medycznej, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, ul. W.K. Roentgena 5, 02-781 Warszawa, tel.: +48 22546 29 54,
e-mail:
otrzymano / received:
19.03.2017
poprawiono / corrected:
12.04.2017
zaakceptowano / accepted:
18.04.2017
