Page 47 - IFM_201404 calość 300 dpi
Basic HTML Version
Inżynier i Fizyk Medyczny 4/2014 vol. 3
205
artykuł
/
article
ultrasonografia
/
ultrasonography
W poprzednich częściach cyklu dotyczącego ultrasonografii omówiono podsta-
wowe pojęcia dotyczące ultrasonografii oraz metody dopplerowskie.
W części trzeciej omówimy pomiary kliniczne reali-
zowane za pomocą USG:
1.
Pomiary długości
, np. kości udowej u płodu
lub obwodu główki w położnictwie itd.
2.
Pomiary objętości
, na podstawie płaskich ob-
razów narządów buduje się przybliżenie elip-
soidalne i za pomocą odpowiednich wzorów
oblicza powierzchnie i objętość.
3.
Pomiary liniowe
, głównie długości dokony-
wane w prezentacji typu A i prezentacji 2D.
W przypadku prezentacji 2D – to pomiar od-
ległości pomiędzy znacznikami wrysowanymi
na obrazie monitora. Należy wyznaczyć współ-
rzędne x i y dla punktów znaczników; kompu-
ter dokonuje automatycznego pomiaru odle-
głości pomiędzy punktami.
Powyższe metody pomiarowe obarczone są dużą
ilością składowych niepewności związanych z: do-
kładnością wyboru przekroju narządu, wprawną
ręką osoby zaznaczającej punkty, ostrością krawę-
dzi mierzonego narządu, brakiem okresowej kon-
troli sprzętu USG pod kątem prawidłowości obli-
czania odległości, czyli czy np. 1 cm na monitorze
odpowiada 1 cm w rzeczywistości.
Pomiar liniowy w przypadku prezentacji typu
A odległości pomiędzy granicami tkanek wyznacza
się z pomiaru odległości pomiędzy różnymi echami,
podobnie jak w przypadku 2D. Dalsze postępowa-
nie również przebiega podobnie.
Pomiary powierzchni i obwodów
Pomiary powierzchni i obwodów realizowane są
głównie na zatrzymanym obrazie. Badany obszar
jest obrysowywany lub zaznaczany znacznikami,
następnie przeliczany na powierzchni danego
obrysu.
Inaczej dokonuje się pomiarów w badaniach dop-
plerowskich. Badania te pozwalają na ocenę pręd-
kości przepływu krwi i mogą być wykonane w róż-
nych warunkach, śródoperacyjnie lub przezskórnie.
Otrzymane dane mogą być jakościowe i ilościowe.
Badanie wykonywane śródoperacyjnie pozwala zlo-
kalizować przetoki tętniczo-żylne, a także znaleźć
niedrożności i zwężenia tętnic.
W przypadku badań ilościowych można obliczyć
wartość częstotliwości dopplerowskiej odpowiada-
jącej prędkości przepływu krwi w tętnicy np. szyjnej
wspólnej. Dane konieczne to: kąt zawarty pomiędzy
kierunkiem ruchu krwinek awiązką ultradźwiękową,
prędkości krwi w skurczu i rozkurczu, częstotliwość
nadawanej fali oraz dana stała związana z prędko-
ścią rozchodzenia się ultradźwięków w krwi. Znajo-
mość powyższych informacji pozwala ocenić niedo-
mykalność oraz zwężenie zastawek serca.
Wynik badania dopplerowskiego zależy także od
kształtu widma, kształtu wiązki kąta nachylenia,
geometrii naczynia krwionośnego. Na charakter
widma wpływa rodzaj i natura przepływu. Zazwy-
czaj mamy do czynienia z przepływem laminarnym
lub turbulentnym. Pierwszy dotyczy dużych naczyń
krwionośnych, gdzie przylegające do siebie war-
stwy krwi wytracają prędkość poprzez tarcie lepkie.
Przepływ turbulentny jest następstwem przepływu
laminarnego. Przy większych prędkościach strugi
krwi przestają płynąć równoległe do ścian naczynia
i tworzą wiry.
Kąt nachylenia wiązki jest uważany za newralgicz-
ny punkt badania, ponieważ zmiana kąta nachylenia
głowicy do naczynia powoduje według niektórych
Podstawy obrazowania USG
Część 3 – Pomiary kliniczne
Monika Jędrzejewska, Piotr Jankowski, Bartosz Węckowski
Polskie Towarzystwo Inżynierii Klinicznej, ul. Naramowicka 219a/18, 61-611 Poznań, tel. +48 602 303 517, e-mail:
