Inżynier i Fizyk Medyczny 5/2016 vol. 5
257
diagnostyka
/
diagnostics
artykuł
/
article
Propozycja 15 (ST.4)
Zgodnie z obecnym opisem testu warstwy półchłonnej, dla
aparatów stomatologicznych o filtracji całkowitej nie mniej-
szej niż 2,5 mm Al grubość warstwy półchłonnej dla nomi-
nalnej wartości wysokiego napięcia wybranej z zakresu sto-
sowanego klinicznie ma wynosić minimalnie: „Tabela1”. Tak
określone kryterium akceptacji należy zmienić na: „Tabela 1,
wartości z kolumny: «Pozostałe aparaty rentgenowskie»”.
Proponowana zmiana pozwoli na uzyskanie zgodności z do-
kumentem źródłowym [21] oraz wyeliminuje problem negatyw-
nych wyników testu dla aparatów stomatologicznych o filtracji
całkowitej 2,5 mm Al pracujących w trybie stałopotencjałowym.
W Rozporządzeniu wprowadzono oddzielne wymagania od-
nośnie warstwy półchłonnej dla aparatów pracujących w try-
bie stałopotencjałowym. Jednocześnie zachowano dotych-
czasowe, łagodniejsze wymagania dla „pozostałych aparatów
rentgenowskich”. Zgodnie z Rozporządzeniem nowe wymaga-
nia dotyczą także aparatów stomatologicznych do zdjęć we-
wnątrzustnych, o ile mają one filtrację całkowitą nie mniejszą
niż 2,5 mm Al. Prowadzi to do sytuacji, w której przed różnymi
rodzajami aparatów stomatologicznych do zdjęć wewnątrzust-
nych stawiane są bardzo różne wymagania odnośnie minimalnej
warstwy półchłonnej:
Filtracja
całkowita
Generator
stałopotencjałowy?
Minimalna warstwa
półchłonna dla 70 kV
< 2,5 mm Al
tak lub nie
1,5 mm Al
≥ 2,5 mm Al
nie
2,1 mm Al
≥ 2,5 mm Al
tak
2,5 mm Al
Okazuje się, że niektóre aparaty stomatologiczne do zdjęć
wewnątrzustnych, charakteryzujące się (wg danych producen-
ta) filtracją 2,5 mm Al i generatorem stałopotencjałowym, nie
spełniają nowych wymagań. Mierzona warstwa półchłonna wy-
nosi ok. 2,4 mm Al, czyli niewiele mniej niż wymagana wartość.
Zgodnie z Rozporządzeniem w przypadku otrzymania takiego
wyniku należy negatywnie ocenić działanie aparatu. Wydaje się
to niesłuszne, ponieważ:
––
aparaty te tak naprawdę charakteryzują się wyższą warstwą
półchłonną niż aparaty o niższej filtracji lub niepracujące
w trybie stałopotencjałowym, dla których wynik oceny jest
pozytywny;
––
wymaganie nie ma uzasadnienia w literaturze.
Zgodnie z [21] dla aparatów stomatologicznych dla napięć
poniżej 70 kV obowiązuje tylko wymaganie, że wartość HVL ma
być nie mniejsza niż 1,5 mm Al. Natomiast dla innych napięć mają
być to wartości z tabeli 2.3 raportu RP162, czyli zacytowane
w Rozporządzeniu jako wymagania dla „pozostałych aparatów
rentgenowskich”.
Według [21] źródłem ostrzejszych wymagań dla WP jest
norma [1]. Norma ta jako alternatywę dla oceny WP proponuje
sprawdzenie, czy całkowita filtracja wynosi co najmniej 2,5 mm
Al – dla spornych aparatów ten warunek byłby spełniony. Waż-
niejsze jednak jest to, że dla aparatów stomatologicznych we-
wnątrzustnych wymagania normy [1] są znoszone przez normę
[3]. Zgodnie z normą [3] dla aparatów o napięciu nieprzekracza-
jącym 70 kV dopuszcza się niższą filtrację całkowitą wynoszącą
1,5 mm Al. Z komentarza zawartego w normie [3] wynika, że
łagodniejsze wymagania dla aparatów stomatologicznych do
zdjęć wewnątrzustnych zostały sformułowane świadomie i ce-
lowo, aby nie wymuszać wymiany dobrze działających aparatów.
Aparatów stomatologicznych dotyczy zagadnienie powiąza-
nia grubości wymaganej warstwy półchłonnej z nominalną lub
ze zmierzoną wartością wysokiego napięcia, omówione już dla
aparatów do radiografii ogólnej (p. RO.AC.3). Być może przynaj-
mniej część z aparatów stomatologicznych o filtracji całkowitej
2,5 mm Al pracujących w trybie stałopotencjałowym spełniłaby
zawarte w Rozporządzeniu wymagania w zakresie warstwy pół-
chłonnej, gdyby były one określane na podstawie zmierzonego
wysokiego napięcia, a nie wartości nominalnej.
MON.Monitory
Zalecenie 49 (MON)
Przyporządkowanie monitora do określonego zastosowa-
nia jest dokonywane przez użytkownika.
Rozporządzenie nie zawiera definicji monitorów opisowych
i przeglądowych. Może się zdarzyć, że monitor przeznaczony
przez producenta do określonego zastosowania jest wykorzy-
stywany przez użytkownika do innego celu. Taka sytuacja nie
jest z założenia niewłaściwa, o ile tylko monitor spełnia wyma-
gania odpowiednie dla danego zastosowania. Zaklasyfikowanie
monitora do określonej kategorii (opisowe, przeglądowe, inne)
i zadeklarowanie, że jest on używany do prezentacji obrazów
z określonej techniki obrazowania (np. mammografia, angiogra-
fia), może więc być przeprowadzone tylko przez użytkownika.
Zalecenie 50 (MON)
Jeżeli kryterium akceptacji dla wyniku danego testu doty-
czącego monitorów odnosi się do wartości określonych
w załączniku nr 1 do Rozporządzenia, a załącznik nie zawie-
ra tych wartości dla danego zastosowania monitora, należy
odstąpić od oceny wyniku testu.
Wynik testu MON.2.2 (kontrast monitora) należy zgodnie
z Rozporządzeniem odnieść do wymagań określonych w załącz-
niku nr 1. Załącznik ten nie zawiera jednak wymagań dla kon-
trastu monitorów stosowanych w radiologii zabiegowej. Pod-
czas Spotkania wyrażono pogląd, że z merytorycznego punktu
widzenia wymaganie powinno być tożsame z wymaganiem
dla monitorów stosowanych w angiografii, które jest zawarte
w załączniku nr 1. Rozporządzenie nie zawiera jednak formal-
nej podstawy do oceny kontrastu dla monitorów w radiologii
zabiegowej.
