Page 21 - IFM_201405_v9.indd
Basic HTML Version
Inżynier i Fizyk Medyczny 5/2014 vol. 3
235
artykuł
/
article
BHP
/
OMS
rezonansu magnetycznego w czasie trwania badania pozostają
nieruchomo na stole diagnostycznym, a pracownicy przebywa-
jący przy innych źródłach pola magnetostatycznego narażeni są
na znacznie słabsze pola.
Oddziaływanie pola magnetycznego
na środowisko
Pole magnetostatyczne wywiera oddziaływanie mechaniczne na
obiekty ferromagnetyczne i diamagnetyczne (znacznie słabsze),
którego skutkiem może być przemieszczenie takich obiektów
w kierunku źródła pola (magnesu), a nawet ich swobodne lewito-
wanie do źródła z narastającą gwałtownie szybkością (tzw.
flying
objects
) [5, 6, 8, 9]. Coraz lepiej udokumentowane są hipotezy doty-
czące mechanizmów bezpośredniego oddziaływania pola magne-
tycznego (magnetostatycznego lub zmiennego w czasie) na różne
procesy biochemiczne, takie jak ekspresja białek, peroksydacja
lipidów, genotoksyczność, tj. mechanizmów wykorzystywanych
terapeutycznie lub wiązanych z patogenezą [7, 9, 10]. Szczególnej
uwagi wymaga bardzo dobrze udokumentowane pośrednie od-
działywanie na procesy bioelektryczne zachodzące w organizmie,
następujące wskutek oddziaływania elektrodynamicznego pola
magnetycznego, opisanego prawem Faradaya i Lorentza [2, 8, 9,
11]. Wskazują one, że jeśli następuje zmienność w czasie strumie-
nia indukcji magnetycznej przenikającego organizm – podczas
oddziaływania zmiennego w czasie pola magnetycznego na nieru-
chomy organizm lub oddziaływania pola magnetostatycznego na
organizm będący w ruchu – w organizmie pojawia się zaindukowa-
ne pole elektryczne i przepływa zaindukowany prąd elektryczny,
a także oddziaływanie mechaniczne na poruszające się w organi-
zmie ładunki elektryczne (jony).
Niepożądane skutki oddziaływania pola
magnetostatycznego
odczuwane podczas poruszania się
w otoczeniu magnesów
Wspomniane oddziaływanie elektrodynamiczne pola magnetosta-
tycznego na poruszającego się człowieka może powodować odpo-
wiedź centralnego lub peryferyjnego układu nerwowego wskutek
elektrostymulacji komórek nerwowych lub receptorowych. Prze-
prowadzone badania wskazują również na udział oddziaływania
mechanicznego w procesie wywołania odpowiedzi ze strony ukła-
du nerwowego narażonego człowieka. Skutki takiego oddziaływa-
nia mogą być odczuwane przez pracowników, np jako: zaburzenia
lub utrata równowagi, wrażenia wzrokowe i zaburzenia koordyna-
cji wzrokowo-ruchowej utrudniające wykonywanie precyzyjnych
czynności, metaliczny posmak [8, 9, 11, 12]. Po ustaniu ekspozycji
wspomniane odczucia mijają. Opisane reakcje organizmu na dy-
namiczne oddziaływanie pola magnetostatycznego podczas ak-
tywności w środowisku pracy przy silnych magnesach mogą być
czynnikiem uniemożliwiajacym lub istotnie utrudniajacym realiza-
cję obowiązków zawodowych, a także powodujących zagrożenia
bezpieczeństwa – zarówno bezpośrednio narażonego pracownika,
jak i osób znajdujących się w pobliżu (np. pacjentów).
Dotychczas wykonane badania wskazują na znaczne zróżnico-
wanie progu indywidualnej wrażliwości poszczególnych osób na
odczuwanie skutków oddziaływania pola magnetostatycznego
podczas poruszania się, jednak nie ustalono determinujących je
czynników. Nie zostały na przykład potwierdzone przypuszcze-
nia, że większa wrażliwość może charakteryzować osoby cier-
piące na chorobę lokomocyjną. W przeprowadzonych badaniach
zaobserwowano większy odsetek wrażliwych osób wśród pra-
cowników sporadycznie wykonujących prace w polach magne-
tostatycznych (a więc ich większe zagrożenie w takich miejscach
pracy), w porównaniu z osobami zatrudnionymi w takich warun-
kach na stałe [8, 9, 11, 12].
W opinii Światowej Organizacji Zdrowia [9] brak jest wystar-
czających danych naukowych dla ustalenia ryzyka zdrowotnego
ekspozycji na pola magnetostatyczne. Rozpatrując zagrożenia
zdrowia wynikające z omawianego złożonego narażenia na pola
magnetostatyczne i magnetyczne zmienne w czasie, należy
pamiętać, że wciąż nie rozstrzygnięto kontrowersji na temat
odległych skutków zdrowotnych ekspozycji zawodowej (szcze-
gólnie przewlekłej) na zmienne w czasie pola magnetyczne i ich
związku m.in. z kancerogenezą czy neurodegeneracją [1, 9, 10].
Uwagi wymaga również stanowisko Międzynarodowej Agen-
cji Badań nad Rakiem, która sklasyfikowała pola magnetyczne
OŚRODEK BADAŃ i ANALIZ „PP”
Marek Zając i Artur Zając s. c.
ul. Szuwarowa 8/62, 30-384 KRAKÓW
Laboratorium:
ul. prof. Michała Bobrzyńskiego 23A/U2,
30-348 KRAKÓW
e-mali:
,
Wykonujemy:
•
testy specjalistyczne aparatury rentgenowskiej (stomatologia, radiografia,
fluoroskopia, mammografia),
•
pomiary dozymetryczne w środowisku pracy i w środowisku w otoczeniu
aparatów rtg,
•
projekty pracowni rtg wraz z obliczaniem osłon stałych,
•
szkolenia z zakresu wykonywania testów podstawowych,
•
opracowujemy dokumentację Systemu Jakości w pracowniach rtg.
Ponadto wykonujemy pomiary:
•
natężenia pola elektromagnetycznego w środowisku pracy i w środowisku,
•
hałasu i drgań na stanowiskach pracy,
•
oświetlenia i oświetlenia awaryjnego,
•
promieniowania optycznego
(podczerwień, widzialne w tym niebieskie, ultrafiolet),
•
promieniowania laserowego,
•
pobieranie prób powietrza oraz oznaczanie zawartości pyłu całkowitego
i respirabilnego,
•
wspólrzędnych geograficznych.
Wykonujemy także opracowania środowiskowe
reklama
