Page 31 - IFM_201405

Inżynier i Fizyk Medyczny 5/2014 vol. 3

245

artykuł

/

article

kontrola jakości

/

quality control

z wielopoziomową autoryzacją. W takich systemach wstępna

ocena kompetencji prowadzi do uzyskania pozwolenia na wy-

konywanie prac bez nadzoru, ale prace te poddaje się dalszej

kontroli oraz kontrasygnacie przez przełożonego. Następnie

wykonywana jest druga ocena kompetencji. Jeśli zakończy się

pozytywnym wynikiem, autoryzacja jest rozszerzona do drugie-

go poziomu oraz kontroli bez konieczności kontrasygnaty.

Ponowna ocena

szkolenia i kompetencji [5.2.1, 5.2.2]

Kompetencje personelu muszą być regularnie sprawdzane

i poddawane ponownej ocenie. Ogólną praktyką jest, że ocena/

weryfikacja pracownika w zakresie przeprowadzania konkretne-

go badania lub kalibracji powinna być wykonana przynajmniej

raz w roku. Kluczową przyczyną ponownej oceny jest zacho-

wanie spójności między danymi różnych pracowników, zwłasz-

cza w dziedzinach, w których interpretacja wyników przez pra-

cowników jest istotnym aspektem usługi. Audytorzy systemu

mogą wymagać częstszej ponownej oceny, np. co trzy miesiące.

Weryfikacja pracowników umożliwia regularne monitorowanie

i sprawdzenie kompetencji oraz pozwala na potwierdzenie, że

pracownik utrzymuje praktykę. Zapis o zweryfikowanych kom-

petencjach i ponownej ocenie formalnie powinien być zawarty

w dokładnie takiej samej formie, jak dla testu kompetencyjne-

go. Zaleca się zatem, aby pracownik był obserwowany podczas

przeprowadzania testu w celu sprawdzenia, czy udokumento-

wana procedura jest realizowana, a wyniki przeanalizowane

i sprawdzone przez drugą osobę. Alternatywnie można do tej

oceny użyć próbek referencyjnych. W ramach wspólnej strate-

gii dla ponownej oceny pracowników jest wykonanie oznaczeń/

badań, które stanowią część testówmiędzylaboratoryjnych i ba-

dań biegłości laboratorium lub audyt wykonanych pomiarów.

Zadaniem kierownictwa laboratorium jest zaplanowanie na

początku każdego roku ponownej oceny kompetencji każdego

pracownika. Ocena ta powinna być wspierana przez udokumen-

towane dowody, np. raport osoby obserwującej, kopie wyników,

kalibracje urządzeń.

Jeżeli ocena jest niezadowalająca, zarząd musi cofnąć upraw-

nienia i uruchomić procedurę ponownego szkolenia pracownika

aż do wykonywania zadowalającego testu kompetencyjnego.

Ważne, aby ten stan rzeczy nie wpłynął na jakość realizowa-

nych usług. W ocenie kierownictwa pozostaje, czy pracownik

powinien podlegać ponownym szkoleniom lub weryfikacji, np.

z punktu widzenia złożoności przeprowadzanych czynności.

Polityka szkoleniowa

i przegląd potrzeb szkoleniowych [5.2.2]

Norma ISO 17025 zawiera wyraźny wymóg określenia polityki la-

boratorium w zakresie szkoleń i procedury identyfikacji potrzeb

szkoleniowych oraz zapewnienia szkolenia personelu. Wymóg ten

w istocie koncentruje się na identyfikacji potrzeb laboratorium,

a nie na rozwoju zawodowym poszczególnych pracowników.

Roczna ocena systemu jakości powinna zapewnić identyfikację

potrzeb szkoleniowych. Takie zapotrzebowanie pojawia się na

ogół na jednym z dwóch poziomów.

Po pierwsze, pojawia się pytanie: czy zatrudnieni pracownicy

muszą być przeszkoleni, aby zwiększyć wszechstronność w za-

kresie swoich obecnych umiejętności, elastyczność laboratorium

i zdolność do radzenia sobie z pracą w zakresie każdego testu lub

kalibracji? Po drugie: czy istnieje konieczność rozważenia potrzeb

szkoleniowych z tytułu planowanego rozszerzenia zakresu działal-

ności laboratorium? To powinno być określonew ramach coroczne-

go przeglądu ogólnego systemu jakości, ale też uzupełniane przez

kierownika ds. jakości wregularnychodstępach czasuna podstawie

szczegółowych opinii. Oprócz tego rutynowego przeglądu, gdy za-

istnieją zmiany kadrowe na skutek rezygnacji lub nowej rekrutacji,

zarząd powinien określić nowe potrzeby szkoleniowe. Inną okazją

jest wprowadzenie przez laboratorium nowych metod i oprzyrzą-

dowania. Przegląd i nowe plany szkoleń oraz przyczyny ich wpro-

wadzenia muszą być rejestrowane. Zapis powinien również identy-

fikować uczestników, daty i wszelkie proponowane działaniaw tym

zakresie. Oczywiście potrzeby szkoleniowemogą okazać się doraź-

ne, np. laboratoriumwwyniku niespodziewanie wysokiego popytu

na dany test, będzie zobligowane do wytrenowania dodatkowego

personelu w celu spełnienia tych potrzeb. Przegląd wymogów

w zakresie szkoleń stanowi podstawę do wprowadzenia proaktyw-

nych aspektów tworzenia wymogów szkoleniowych.

Zwolnienia pracowników

Kiedy pracownik opuszcza laboratorium, musi być to odnoto-

wane w rejestrze pracowników. Jest wskazane, aby zapisy do-

tyczące byłego pracownika były zachowane, ponieważ stanowią

one część dokumentacji jakościowej laboratorium i podlegały

wymogowi właściwych okresów przechowywania zapisów.

Inne wpisy w ewidencji pracowników

Powyżej omówione informacje stanowią minimalny wymóg dla

ewidencji pracowników. Zarząd powinien zawierać w ewiden-

cjach pracowniczych wszelkie inne informacje na temat perso-

nelu, które są istotne dla ich kompetencji. Mogą to być kopie

sprawozdań z ich rozwoju w zakresie organizacji i dokumentacji,

awansów lub doświadczenie zdobyte w poszczególnych projek-

tach. Wpisy takie mogą być w dowolnym formacie, ale powinny

być podpisane i opatrzone datą przez kierownika laboratorium

lub menedżera ds. jakości i zamieszczone w porządku chrono-

logicznym. W niektórych dziedzinach, np. badania nieniszczące,

pracownicy muszą posiadać certyfikaty, które mogą być przed-

miotem ponownej oceny. Gdzie jest to słuszne, zapisy ze szkoleń

muszą zawierać szczegółowe informacje, które pokazują, że cer-

tyfikacja jest dalej ważna. Laboratorium musi mieć mechanizm

weryfikacji, że odnowione lub ponowne oceny są rejestrowane

i przeprowadza się je zgodnie z wymogami.

Page 31 - IFM_201405_v9.indd